Američki istoričar Robert Makormik izjavio je da je Vatikan veoma dobro znao za zločine u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj (NDH), a da je hapšenje hrvatskog ratnog zločinca Ante Pavelića spriječeno jer je neko zaključio da je to preveliki rizik za Vatikan i SAD. “Vatikan je veoma dobro znao šta se događa u NDH, njihovi predstavnici bili su prisutni u Hrvatskoj tokom rata”, kaže Makormik, koji je autor knjige “Hrvatska pod Antom Pavelićem: SAD, ustaše i genocid u Drugom svjetskom ratu”.
Makormik ocjenjuje da bi dokumenti iz perioda Drugog svjetskog rata koje Vatikan stavlja na raspolaganje trebalo da pruže važne informacije o bijegu Pavelića.
“Do sada dostupni dokumenti ukazuju da je Pavelić mogao biti uhapšen u Rimu. Izdata je naredba za njegovo hapšenje, ali nije jasno ko je to uradio i ko je o njoj raspravljao. Na dnu naloga za hapšenje pisalo je – ne dirati! Očigledno je neko zaključio da je hapšenje Pavelića preveliki rizik za Vatikan i za SAD”, kaže Makormik za “Večernje novosti”.
On navodi da je moguće da je postojala želja da se Pavelić zadrži u Argentini sa nadom da će u budućnosti biti iskorišćen za destabilizaciju Titove vlade.
“U pogledu mnogih ratnih zločinaca NDH, to je značilo da je svako sa antikomunističkim stavovima, Pavelić na primjer, bio potencijalni saveznik Amerike i Zapada”, ukazuje Makormik.
On napominje da je Pavelić imao prednost jer je bio “pobožni katolik”, koji je išao na audijencije kod pape Pija Dvanaestog i svakodnevno je prisustvovao misama u vrijeme dok je bio poglavnik.
SAD i Stejt Department, kako ističe, nisu znali gdje se Pavelić nalazio od 1945. do 1947. godine, ali da nema sumnje da su ga kontraobavještajne službe SAD locirale u Italiji 1947. i 1948. godine, i ukazuje da to potvrđuju zapisi američke vlade.
Makormik navodi da je prilično jasno da je rimokatolički sveštenik Krunoslav Draganović organizovao Pavelićevo bjekstvo uz pomoć “možda čak i rimokatoličkih vođa u Vatikanu”.
“U suštini, Pavelića je spasao dogovor sklopljen između Draganovića i američkog kontraobavještajnog korpusa koji je bio zaitneresovan za premještanje iz Evrope određenih ljudi i njihove imovine, među kojima su neki bili umiješani i u genocidne radnje ili druge oblike ratnog zločina”, ističe Makormik.
On navodi da su SAD tada više bile zainteresovane da se uvjere da Italija neće postati komunistička i da iskoriste Katoličku crkvu za pomoć u porazu komunističkih elemenata na italijanskim izborima.
