Turskim napadom 1912. godine počela je Kumanovska bitka, u kojoj je Prva srpska armija pod komandom regenta Aleksandra Karađorđevića, za samo dva dana, do nogu potukla tursku Vardarsku armiju Zeki-paše i tako zadala težak udarac moćnom neprijatelju u Prvom balkanskom ratu. Prva srpska pobeda u Prvom balkanskom ratu označila je kraj turske vladavine na Balkanu.
Turci su u početku imali više uspeha zbog slabog izviđačkog i obaveštajnog rada srpske vojske, koja nije imala tačan uvid u raspored neprijatelja na bojištu, a srpska Vrhovna komanda je smatrala da je reč o turskim prethodnicama i da će se glavna bitka odigrati na Ovčem polju.
U trenutku kad su sukobi otpočeli, Prva armija je bila mnogo udaljena od Druge i Treće armije, a pod najžešćim udarom našla se njena Dunavska divizija prvog poziva pukovnika Miloša Božanovića, koja je imala i najteže gubitke, ali i odlučujuću ulogu u bici.
Tom prilikom, posebno se istakao niži oficirski kadar i zahvaljujući njihovoj samoinicijativi naneseni su snažni udari u turski raspored, tako da se 24. oktobra elitna turska armija u neredu i panici povukla ka Bitolju.
Bitka je dobijena zahvaljujući velikom požrtvovanju srpskih vojnika protiv nadmoćnijeg, turskog neprijatelja. Bila je to prva i najznačajnija srpska pobeda u Prvom balkanskom ratu, koja je najavila kraj turske vladavine na Balkanu.
Ahmed Ademović zaboravljeni heroj Kumanovske bitke, koji je trubom doprineo pobedi
U Kumanovskoj bici, vođenoj od 23. i 24. oktobra 1912. godine, potpuno je razbijena turska Vardarska armija, koja se nakon poraza povukla prema Skoplju, Štipu i Velesu.
Posle više od 500 godina, srpska vojska je ušla u Skoplje, nekadašnju prestonicu Srpskog carstva, i ponovo ovladala Kosovom.
Trijumf je silno podigao moral srpske vojske i naroda i bio je podloga kasnijih pobeda u Prvom i Drugom balkanskom, te u Prvom svetskom ratu.
Značaj Kumanovske bitke
U srpskoj komandi se verovalo da su kod Kumanova odbačeni samo prednji delovi turski snaga, a da se glavnina još nalazi na Ovčem polju. Zbog toga srpska Vrhovna komanda nije preduzela gonjenje turske vojske, nego je produžila oprezno nastupanje. Tek kada su srpske trupe 28. oktobra izbile na Ovče polje bez ikakvog otpora, smisao Kumanovske bitke postao je jasan.
Značaj pobede na Kumanovu bio je nemerljiv. Poseban utisak je ova bitka ostavila na obične vojnike i oficire, pre svega na njihovo samopouzdanje.
Nakon Kumanova viši oficiri srpske vojske nastupaju odlučnije i sa više samopouzdanja. Od tada u hodu ispravljaju greške i propuste u komandovanju, a srpska vojna mašinerija se postepeno sinhronizuje.“
