Digitalni Vilsonov centar u Vašingtonu nedavno je u okviru projekta „International History Declassified “ objavio veliki broj tajnih dokumenata koji su između ostalog povezani sa događajima raspada bivše Jugoslavije.
Interesantan i vrijedan materijal otkriva detalje kako je njemačka vlada, tačnije tadašnji kancelar Helmut Kol tajno radio na lobiranju i podršci separatističkih težnji Slovenije, Hrvatske i BiH. Iako novi tajni dokumenti po svome sadržaju za srpski narod ne otkrivaju ništa novo, jer nam je opšte poznato da je Njemačka uvijek bila negativno nastrojena prema interesima srpskog naroda, ipak je važno povremeno podsjetiti se cinizma i pokvarenosti njemačkog identiteta.
Objavljeni transkripti razgovora Kola i saradnika njegovog kabineta direktno ukazuju na to da je Njemačka kroz podršku separatistima težila da ponovo uspostavi svoju geopolitičku dominaciju na Balkanu. Zato nas ne čudi što je proces međunarodnog priznavanja novih država bio tako ubrzan i obavljen uz grubo kršenje međunarodnopravnih normi. Novoobjavljena dokumenta otkrivaju da su vodeću ulogu u tome imali upravo Njemačka i Vatikan, koji su ubrzavali priznanje Hrvatske i Slovenije, a da prethodno nisu rješavali pitanje granica i nacionalnih manjina u ovim zemljama.
Njemačka je početkom devedesetih godina odlučno sprovodila svoje strateške i geopolitičke interese. U preraspodjeli centralne i jugoistočne Evrope njemačka politika i njeno delovanje imali su ogroman, pa u mnogim slučajevima, i ključan značaj. Širenje Njemačke na istok i jugoistok Evrope, djelimična „rekolonizacija“ istočne Evrope za mnoge Nijemce je imala istorijski značaj, zbog sjećanja na Austrougarsku imperiju. To se vidi i u ovim dokumentima sa kojih je skinuta oznaka tajnosti, gdje francuski predsjednik Fransoa Miteran komentarišući pisanja tadašnje njemačke štampe govori „da Njemačka sebe smatra legitimnim nasljednikom Austrougarske imperije i da je shodno tome prihvatila prethodne nesuglasice Austrije sa Srbima“. Nemoguće je ne vidjeti vezu između događaja iz 1941. i 1991. godine. U oba slučaja Jugoslavija je bila uništena, a Hrvatska odvojena, proglašavajući svoju nezavisnu državu. I to je u oba navrata bilo učinjeno uz aktivnu i sveobuhvatnu pomoć Njemačke i Vatikana – vojnu, političku, diplomatsku.
Položaj Njemačke u jugoslovenskoj krizi, kako to pokazuju objavljena tajna dokumenta, određivali su, između ostalog, i interesi katoličke crkve. Na njemačke političke lidere veliki uticaj imali su i predstavnici katoličke crkve u Njemačkoj – njihovi partneri bili su Hrišćansko-demokratske partije u vladajućoj koaliciji, Bavarska partija – Hrišćansko-socijalna unija, jedna od najjačih poluga prohrvatskog lobija, zatim uticajni list „Frankfurter algemajne cajtung“ te bavarski mediji koji su se nalazili pod direktnim uticajem Bavarske katoličke crkve, koja je još tada imala bliske veze sa katoličkom crkvom u Hrvatskoj. Pokušaj uvođenja sankcija Hrvatskoj zbog uvoza oružja 1993. zaustavila je upravo Njemačka.
Novoobjavljena dokumenta nepokolebljivo svjedoče da je uništenje Jugoslavije bio interes spoljnih sila, prije svega njemačko-vatikanskog „tandema“. Dvanaest članica EU bilo je daleko od jednoglasnog priznavanja nezavisnosti jugoslovenskih republika. Mnogi nisu htjeli „preuranjeno priznanje“ ili „selektivno priznanje“, jer su smatrali da bi to dovelo do građanskog rata i sveopšteg haosa. Ali Njemačka je uz punu podršku Vatikana priznala Hrvatsku i Sloveniju, praktično nametnuvši svoju volju ostalim zemljama članicama Evropske zajednice. Raspad Jugoslavije bila je tragedija velikih razmjera za sve naše narode, od koje su kako se to kasnije ispostavilo veliku korist imale samo zemlje kolektivnog zapada.
Današnje geopolitičke transformacije, čiji je katalizator bila ruska specijalna vojna operacija u Ukrajini, a koje se dešavaju samo tridesetak godina poslije krvavog i tragičnog rata u Jugoslaviji, pokrenule su neke nove tektonske promjene u Evropi. Pokvarivši odnose sa Rusijom po sopstvenoj želji ili po instrukciji Vašingtona, Njemačka je prestala da bude ono što je oduvijek bila – simbol prosperiteta i političke stabilnosti. Da će u političkoj konfrontaciji sa Rusijom, Njemačka, pa i cijela Evropa, biti apsolutni gubitnik, bilo je jasno svima. Nemoguće je biti u neprijateljstvu sa zemljom od koje zavisite! Važno je istaći da svjetska ekonomija veoma zavisi od Rusije, od njenih resursa i tehnologija. Novac, kako se ispostavilo, ne daje ništa osim lažnog osjećaja moći. Ali resursi, da. Ko posjeduje resurse posjeduje svijet i sa njime vi morate biti dobri.! Gubitak političkog suvereniteta i ekonomske subjektivnosti doveo je do toga da danas sve više zemalja svijeta Evropu prestaju shvatati ozbiljno, a njenu infantilnu politiku javno ignorisati.
Na naplatu dolaze grijehovi kolonijalne prošlosti: „oci su jeli kiselo grožđe, a danas djeci zubi trnu“. Evropa, nekada najbogatiji i najrazvijeniji kontinent, danas prolazi kroz ponižavajuću tragediju – koja je već odavno postala očigledna ostatku svijeta, a koju još ne primećuju samo prevareni Evropljani.
Evropskom kontinentu nema povratka, on je zahvaćen nihilizmom, posthrišćanskim paganizmom, neoliberalizmom na najvišim političkim nivoima vlasti. Problem je suviše složen i ogroman da bi trećerazredne političke elite Evrope uopšte i razmišljale o njegovom rješavanju – posebno onim egoistima i političkim demagozima koji su je tako neoprezno doveli do društvenog i ekonomskog kolapsa. Vodeće evropske ekonomije Njemačka, Francuska i Italija su na ivici socijalne eksplozije.
Primitivne metode
Sa druge strane pad Evrope i slabljenje američke hegemonije postepeno dovodi do toga da se mnogim zemljama koje su se nepravedno nalazile u zavisnom i potlačenom položaju, sada otvaraju prozori pravednih mogućnosti u kojima mogu biti ravnopravni partneri u oblasti politike i ekonomije. Za mnoge zemlje ovo je prilika da postanu subjekti velike globalne trgovine i politike, učesnici u stvarnim, a ne potlačenim partnerstvima, što im omogućava da planiraju svoje korake u godinama koje dolaze, ne ograničavajući se, kao što je ranije bio slučaj, neposrednim horizontom. Zemlje balkanskoga regiona, među njima i naravno Bosna i Hercegovina, takođe imaju realnu šansu da povećaju svoj značaj u Evropi. Smještene na glavnoj kontinentalnoj liniji trgovine između Istoka i Zapada, zemlje našega regiona odavno su mogle da postanu jedan od najbogatijih evropskih centara, da nas upravo Evropa svojim primitivnim metodama savremenog neoklonijalizma nije zaustavljala i gušila.
Evropska imperijalistička politika eksploatacije cijelog svijeta zasnovana na podjelama, sankcijama, uslovljavanjima, nametanjima polako umire. Zbog toga tendencije koje kolektivni Zapad trenutno pokušava da nametne negativno utiču ne samo na sudbinu balkanskih naroda, već i narušavaju bezbjednosnu arhitekturu u cjelini. Vrijeme koje je pred nama neće biti samo prekretnica u ekonomiji, već će ujedno biti i pokazatelj kako će globalno društvo i pojedinci oblikovati budućnost. Gdje će se BiH uklopiti u ovaj novi svjetski poredak zavisiće od naših preferencija i koraka, odnosno od sposobnosti naših političkih lidera da se dogovaraju i sami određuju svoju sudbinu, a ne da nam gotova rješenja nameću nedobrosavjesni njemački političari kao što je to bio slučaj u prošlosti.
PIŠE: Miladin Mitrović, starješina hrama Svetog Vasilija Ostroškog u Banjaluci
