Igor Stravinski — kompozitor koji je inspiraciju pronašao u pravoslavlju

Mir i nemir, radost i sjeta, razigranost, veselje, s primjesama tamnih nota, toplina i hladnoća, borba i smiraj, sve su to reči kojima je moguće opisati kompozicije velikog Igora Stravinskog i opet ne uspjeti u tome.

Jedan od najraznovrsnijih i najjedinstvenijih muzičkih stvaralaca 20. vijeka, ruski kompozitor Igor Stravinski, koji je preminuo na današnji dan prije 53 godine, u svojoj posvećenosti umjetnosti, stvarao je prave muzičke raznolikosti, koje mogu samo da budu doživljene, ne i do kraja opisane.

Inspirisan narodnom muzikom u Rusiji

Stravinski je bio inspirisan narodnom muzikom u Rusiji, u svom radu okretao se ekspresionizmu i neoklasicizmu, a s povremenim uplitanjem u džez. Nešto kasnije, počeo je da koristi dodekafoniju, sistem od 12 tonova.

 Bio je revolucionar svog vremena, koji je tadašnjem svijetu muzike donio novi osjećaj. Ideje njegove muzičke revolucije živjele su i nakon njegovog odlaska, a svojim sentimentom u stvaranju inspirisao je mnoge generacije koje su došle poslije njega te je nazivan i jednim od istinskih muzičkih inovatora epohe.

Poznate kompozicije i dela Stravinskog

“Koncert za 16 instrumenata”, “Regtajm”, autobiografski radovi “Hronika moga života”, “Muzička poetika”, “Žar-ptica”, “Petruška”, “Posvećenje proljeća”, scenska kantata “Svadba”, melodrame “Priča o vojniku”, “Persefona”, opera-oratorijum “Kralj Edip”, opera “Život razvratnika”, kantata “Simfonija psalama”, orkestarska d‌jela – tri simfonije, koncerti za klavir, koncerti za violinu, koncerti za kamerni orkestar, bila su samo neka od njegovih d‌jela, koja i decenijama nakon nastanka ostaju jednako jedinstvena, a on čovjek s etiketom modernog kompozitora koji je bio donosilac promjena.

Inspiraciju je pronalazio u hrišćanstvu

Stravinski je za sebe govorio da je više tradicionalan kompozitor, a u većem dijelu, inspiraciju za stvaranje nalazio je u hrišćanskoj vjeri te tako vjerske teme zauzimaju značajan dio njegovog opusa.

Međunarodnu slavu prvo je stekao sa svoja tri baleta “Žar-ptica (1910), “Petruška” (1911) i “Posvećenje proljeća” (1913).

 Premijera baleta  “Posvećenje proleća” izazvala je burne reakcije kod tamošnje javnosti i zauvijek promijenila poglede na ritmičku strukturu u muzici, što je napravilo preokret u viđenjima drugih kompozitora.

Bio je i pijanista i dirigent

Tokom višedecenijskog rada i stvaranja, osim kao kompozitor, bio je i pijanista i dirigent. Stravinski je bio radoznao čovjek posvećen muzici toliko da je neizmjerni žar za stvaranje, iz godine u godinu prenosio u muzičke inovacije, kojima je iznova i iznova izazivao reakcije javnosti.

Jedan trik karakterističan je za sve formalne pokušaje Stravinskog: trud njegove muzike je da prikaže vrijeme kao na cirkuskom panou i da prikaže vremenske komplekse kao da su prostorni. No, taj trik se ubrzo sam iscrpi – zabilježio je filozof Teodor Adorno u knjizi “Filozofija moderne muzike” objavljenoj 1948. godine, u kojoj je Stravinskog nazvao akrobatom, psihotičnim i d‌jetinjastim čovjekom žednim zarade, kojem je njegov neoklasizicam čiji je jedan od prvih zagovornika, bio istinski velika greška.

Buran privatni život

Buran privatni život, ispunjen različitim nedaćama, stajao je naspram balansa kojeg je imao u umjetničkom životu, u kojem je bio izrazito precizan, skladan, smiren i prilično hladnokrvan. Svjetski čovjek, umjetnik svih, Stravinski je zbog svog senzibiliteta i mogućnosti prilagođavanja različitim prostorima, uživao pažnju u svim velikim gradovima u kojima je nastupao, prolazeći kroz sve kritike koje su do njega stigle. Živio je na raznim mjestima, da bi od 1939. godine, do smrti (6. april 1971. godine), život proveo u Sjedinjenim Američkim Državama.

Stravinski ima zvijezdu na Holivudskoj stazi slavnih, a 1987. godine, posthumno je dobio “Gremi” za životno d‌jelo.