Isa-beg Isaković je bio jedan od prvih islamizovanih Srba koji je došao do važnih funkcija u Osmanskoj imperiji i postao zapovednik u okupiranim srpskim zemljama. Bio je drugi sandžakbeg Bosanskog sandžaka.
Ne zna se sa sigurnošću kako je glasilo kršteno ime i prezime Isa-bega Isakovića, ali se zna da potiče od jedne od najznačajnijih srpskih srednjevekovnih velikaških porodica. Njegovo poreklo je vezano ili za porodicu Kosača (osnivača srpskog vojvodstva od Svetog Save, po čijoj tituli Hercega od Svetog Save je nazvana oblast Hercegovina) ili od porodice Pavlovića, gospodara velikog dela istočne Bosne, uključujući i srednjevekovnu župu Vrhbosnu tj. prostor grada Sarajeva.
Jedan deo istoričara zastupa tezu da je Isa-beg Isaković brat Stefana Vukčića Kosače, koji se zvao Isak Hranić (Hranušić). Njega je Stefan predao sultanu Mehmedu II Osvajaču (1451-1481) kao garanciju za mir. Po ovoj teoriji Isak Hranić je, nakon što ga je usvojio prvi beg Bosne, primio islam, i od tada gradi zavidnu vojničku i političku karijeru.
Po drugom stanovištu, Isa-beg Isaković je rođen kao Isak Pavlović i zarobljen je prilikom jednog upada akindžija na posede srpske velikaške porodice Pavlovića u istočnoj Bosni. U zarobljeništvu se dokazao kao izuzetno sposoban, što mu je omogućilo munjevit rast u redovima osmanskog okupacionog aparata.
Isa-beg Isaković je bio i usvojeni sin prvog bega Bosne Minetoglu Mehmed-bega i otac šestog bosanskog sandžak-bega Gazi Mehmed-bega.
Osnivač tri grada
Nastanak i razvoj gradskog jezgra Sarajeva (bivše Vrhbosne) vezuje se za izgradnju dvora tj. saraja Isa-bega Isakovića i podizanja Careve džamije 1462. godine koju je takođe podigao Isa-beg i u kojoj je po nekim izvorima sahranjen. Od tada ovaj grad počinje da raste i polako postaje centar osmanskog Bosanskog sandžaka i kasnije Bosanskog pašaluka.
I Novi Pazar je nastao u doba uspostavljanja turske okupacije u Raškoj. Grad nastaje ispod stare srpske prestonice tvrđave Rasa, na mestu pored koga se nalazilo nekadašnje Trgovište tj. Pazarište. Isa-beg Isaković je, u svojim ratnim pohodima na Bosnu, uzeo to mesto kao najvažniju stanicu i centar u kome gradi jednu malu džamiju, a zatim i džamiju Muslihedin-efendije, prvog mujezina osmanskog sultana Muhameda II. Od tada se razvija gradsko naselje na najprostranijem polju u kotlini reke Raške.
I šabačko vojno utvrđenje na obali reke Save je 1471. godine podigao Isa-beg Isaković. Nazvao ga je “Bigir Delen” odnosno “probijač boka”. Time je jasno prikazan cilj osmanskih napada po strani (boku) u odnosu na glavni pravac dejstava ka Sremu, Bačkoj i Banatu, koji je išao preko Beograda. Oko tog vojnog utvrđenja, kog su Srbi nazvali Zaslon i Šabac, nastaje i današnji grad Šabac.
