Početna » Kultura » Branko Ćopić — Književni gorostas i vanvremenski pisac

Branko Ćopić — Književni gorostas i vanvremenski pisac

Branko Ćopić je bio jedan od najznačajnijih srpskih književnika, čija dela i danas odzvanjaju snagom humora i toplinom kojom je opisivao život običnog čoveka. Rođen je 1. januara 1915. godine u selu Hašani, u blizini Bosanske Krupe, u porodici zemljoradnika. Njegovo detinjstvo bilo je obeleženo ruralnim životom i narodnim predanjima, koji su kasnije postali neiscrpna inspiracija za njegova književna dela. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a gimnaziju u Bihaću, nakon čega je upisao učiteljsku školu u Banjaluci, a zatim i u Sarajevu i Karlovcu.

Ćopićev književni rad započinje još za vreme školovanja, a prvi tekstovi su mu objavljeni u omladinskim časopisima. Nakon što je diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu 1940. godine, Ćopić se aktivno uključuje u Narodnooslobodilačku borbu tokom Drugog svetskog rata, gde je radio kao ratni izveštač. Taj period je imao veliki uticaj na njegovo kasnije stvaralaštvo, jer su mnoga njegova dela inspirisana upravo tim vremenom.

Branko Ćopić je pisao pesme, priče, romane i drame, a posebno se istakao kao autor dela za decu. Njegova dela odlikuje jednostavan i razumljiv jezik, duboka emocionalnost i humor koji je često imao satiričan ton. Među njegovim najpoznatijim delima su „Ježeva kućica“, „Orlovi rano lete“, „Doživljaji mačka Toše“ i „Glasam za ljubav“.

Počeo je da piše kao đak učiteljske škole i prije Drugog svjetskog rata je objavio zbirke pripovjedaka „Pod Grmečom“, „Borci i bjegunci“ i „Planinci“. Njegova prozna djela su prožeta lirikom, živopisnim realističkim slikanjem života na selu, poznavanjem mentaliteta i psihologije ljudi zavičajnog Grmeča i Podgrmečja, vedrinom i vitalnošću duha. Napisao je veći broj knjiga za djecu: „Bojna lira pionira“, „Put u vedrinu“, priče „U svijetu leptirova i medvjeda“, „Bosonogo djetinjstvo“, zbirke pjesama „Ognjeno rađanje domovine“, „Ratnikovo proljeće“. Posljednjom zbirkom pripovjedaka „Bašta sljezove boje“, za koju je dobio Njegoševu nagradu, vedri, čak vjetropirasti Ćopić, kako su ga mnogi doživljavali, predstavio se kao pisac izuzetne misaonosti i stila, ali i kao razočarani čovjek obuzet melahnolijom i sumornim slutnjama, pišući u uvodu knjige o strepnji od „crnih konjanika“ – ubica španskog pjesnika Federika Garsije Lorke i svog prijatelja iz mladosti – pisca Zije Dizdarevića. Ostala djela: romani „Prolom“, „Gluvi barut“, „Ne tuguj, bronzana stražo“, „Osma ofanziva“, zbirke pripovjedaka „Rosa na bajonetima“, „Surova škola“, „Doživljaji Nikoletine Bursaća“.Omiljeni dječji pisac, tvorac partizanske književnosti koji je slavio “ognjeno rađanje domovine” u jednom trenutku “etiketiran” je kao jeretik koji je “zaglibio u satiru”, kako je rekao Josip Broz Tito.

Njegova dela su prevedena na mnoge svetske jezike i postala su deo školskog programa, što govori o njihovoj vrednosti i univerzalnosti.

Ćopić je takođe bio poznat po svom angažovanom stavu i kritici društvenih i političkih anomalija, zbog čega je često bio na meti vlasti. Uprkos tome, ostao je voljen i cenjen među čitaocima. Njegova dela su ostala sveža i danas, jer se bave temama koje su uvek aktuelne: ljubavlju, mladošću, ratom i mirom, prijateljstvom i hrabrošću.

Branko Ćopić je preminuo 26. marta 1984. godine u Beogradu, ali njegovo književno nasleđe i dalje živi kroz njegova dela koja inspirišu nove generacije čitalaca.

Pripremila redakcija Kompas info
Povezani članci:

Portal Kompas Info posebnu pažnju posvećuje temama koje se tiču društva, ekonomije, vere, kulture, istorije, tradicije i identiteta naroda koji žive u ovom regionu. Želimo da vam pružimo objektivan, balansiran i progresivan pogled na svet oko nas, kao i da podstaknemo na razmišljanje, diskusiju i delovanje u pravcu boljeg društva za sve nas.