Pitate se kako srpska crkva i srpska zajednica opstaje u Americi već jedan vijek? Odgovor je u činjenici da je Sv. Mardarije položen u njihov temelj.
Vladika Mardarije je prvi srpski vladika na tlu Amerike i njen drugi svetac posle Sevastijana Dabovića. Mardarije Uskoković, rođen je kao Ivan u Lješanskoj nahiji od znamenitih roditelja.
Sa 11 godina traži od tadašnjeg mitropolita crnogorskog da ga zamonaši, što mitropolit zbog njegovih godina odbija. Sa 16 godina odlazi u Beograd i od srpskog mitropolita Dimitrija dobija blagoslov za monaški čin. Od Beograda do Studenice išao je pješke na monašenje. Sledećih 12 godina provodi u Rusiji, gdje se školuje, propovjeda i pokreće ,,Savez za borbu protiv dječije smrtnosti u Rusiji“. Obišao je u ono doba sve Pravoslavne zemlje i svetinje, a na dan kada je Austrougarska objavila rat Srbiji služio je Liturgiju u Jerusalimu u Hramu groba Gospodnjeg. Zapisao je kasnije da je to smatrao Božjom voljom, da baš on kao Srbin iz Crne Gore služi na Golgoti, kada je napaduta njegova zemlja. 1917. stiže u Ameriku kao misionar među srpske emigrante.
Ne uspavajte se duhovno, ustanite i radite,
jer će nas vera i rad sačuvati od propasti.Sveti Mardarije lješansko-libertivilski i sveamerikanski pic.twitter.com/YuKiDynSIY
— Jasmina (@JasminaKovacev2) December 12, 2023
Na sveruskom saboru 1919. u Klivilendu, izabran je za vladiku koji će voditi poslove srpske crkve, pod ruskom crkvenom jurisdikcijom. Mardarije vladičanski čin odbija i traži da srpska crkva u Americi dobije samostalnost. Vraća se u Srbiju i postaje upravnik prve monaške škole u otadžbini. 1925. godine postaje prvi srpski vladika u SAD, gdje pokreće vladičanski glasnik Srpska crkva. Za 15.000 dolara kupuje imanje kod Čikaga i gradi Manastir Svetog Save. Zbog nedostatka nočvanih sredstava za manastir, vladika je bio prinuđen da ide u nadnicu i radi najteže fizičke poslove, zbog čega se i razbolio. Svu platu i sve nadnice dao je za manastir, a sam je sagorio na Božijoj njivi.
U narodu je ostala izreka – ,,Crkvu gradi, a umire od gladi“. Gradnju manastira koji je on gradio pomagao je i Mihailo Pupin. Mardarije je u svom testamentu tražio da tu ubuduće stoluju vladike Srpske crkve u Americi. Preminuo 1935. u 46 godini života. 2015 god. kanonizovan je za Sveca u 3 Pravoslavne Crkve. Ostaće upamćen kao vladika siromašnih, a i sam je bio gladan.
Dozvolite mi da ovoga puta vašu pobožnu pažnju zadržim na jednoj vrlo čestoj poseti Božjoj – telesnim bolestima koje nas i naše bližnje vrlo često pogađaju. Nastupiće čas – pre ili kasnije, ali će nastupiti – kad će bolest i patnja stati pred nas i kada će svakome od nas reći: „Sad je red na tebe.“ Da nas ovaj trenutak ne bi zatekao nepripremljene, naoružajmo se hrišćanskim strpljenjem.
Sveti Mardarije
Sveti Mardarije upokojio se 12. decembra 1935. godine u 46. godini života.
Sahranjen je u svojoj zadužbini u Libertvilu. https://t.co/yQ2eAnUYMR pic.twitter.com/T1XkKUay3p— Jasmina (@JasminaKovacev2) December 12, 2023