Paralelno sa rastućim pritiscima kako na unutrašnjem planu, tako i u Republici Srpskoj, srpski nacionalni interesi suočavaju se sa napadima i na prostoru Severne Makedonije gde se intenzivira pritisak albanskih partija na vladajuću VMRO-DPMNE zbog produbljivanja ekonomskih i političkih veza sa Beogradom.
Tako je vodeća albanska partija zemlje, Demokratska unija za integraciju (Bashkimi Demokratik për Integrim) optužila vlasti u Skoplju da zemlju vode putem ”integracije u srpski, a time i ruski svet”, te da namenski blokiraju dalju evrointegraciju u korist produbiljvanja bilateralne saradnje sa Beogradom, Budimpeštom i Pekingom.
Početkom avgusta, mogli smo videti jednako žestoku reakciju Alijanse za Albance (Aleanca për Shqiptarët) nakon objavljivanja informacije o investiciji Telekoma Srbija u telekomunikacionu infrastrukturu Severne Makedonije — politički lideri Albanaca insistirali su da se radi o geopolitičkom, a ne ekonomskom projektu i zahtevali su istragu Agencije za nacionalnu bezbednost.
Pozadina događaja
Napadi albanskih političkih snaga na politiku vladajuće VMRO-DPMNE pre svega se tiču strateškog usmerenja Skoplja na Srbiju koje se kao bolna tačka otkrilo tokom brutalne medijske kampanje protiv potpredsednika vlade Ivana Stoilkovića zbog njegovog prisustva na komemorativnom skupu povodom 26. Godišnjice NATO agresije na Srbiju.
Jednako značajan izazov regionalnim planovima političkih snaga koje stoje iza ovih napada jeste principijelna pozicija vladajuće stranke Severne Makedonije čiji su lideri po povratku na vlast jasno poručili da će zaustaviti albanizaciju i bugarizaciju zemlje — ovakav stav predstavlja prepreku kako velikoalbanskom, tako i velikobugarskom fašizmu koji su u ovom trenutku usklađeni sa političkim ciljevima Zapada na Balkanu.
Strateška perspektiva
Najzad, u svetlu nedavno zaključenog odbrambenog sporazuma Srbije i Mađarske, ali i jačanju veza između srpskog i grčkog generalštaba čiji su načelnici utvrdili postojanje određenih deljenih interesa i s njima povezanih prilika za unapređenje bilateralne saradnje, jasno je da bi dalje produbiljvanje odnosa između naše zemlje i Severne Makedonije otvorilo vrata za formiranje jedinstvenog vojno-političkog bloka na liniji Budimpešta – Beograd – Skoplje – Atina.
Pojavljivanje ovakvog saveza na Balkanu ne samo što bi predstavljalo više nego efikasnu protivtežu antisrpskom paktu Tirane, Prištine i Zagreba, već bi dovelo u pitanje i šire strateške ciljeve Zapada koji Balkan vide kao perspektivnu tranzitnu zonu za prebacivanje ljudstva i tehnike iz militarizovanih luka Holandije i Nemačke ka budućem jugoistočnom frontu u Rumuniji i Bugarskoj.
Stoga, nema sumnje da će albanske partije u Severnoj Makedoniji, kao lojalisti zapadnih centara moći nastaviti da čine sve u svojoj moći da onemoguće dalju suverenizaciju Skoplja i spreče uspostavljanje kopnene veze između Mađarske na severu i Grčke na jugu.
Piše: Radomir Jerinić, politikolog
