Ove godine navršila se 21 godina otkako su u noći između 31. marta i 1. aprila 2004. godine pripadnici NATO-a i tadašnjeg SFOR-a na Palama udarili na jedan od temelja srpskog naroda – njegovu pravoslavnu crkvu i njeno sveštenstvo. „Mirotvorci“ međunarodnih snaga su najbrutalniji način pretukli članove porodice Starovlah – protu Jeremiju i njegovog sina Aleksandra, inače veroučitelja. On je od povreda ostao stoodstotni invalid. Do danas ovaj gnusni zločin nije rasvetljen.
Tokom upada u Parohijski dom, međunarodni „mirotvorci“ maltretirali su i druge sveštenike i njihove porodice, te oštetili zgradu Parohijskog doma u kojoj su se nalazili njihovi stanovi.
Pretučeni uoči Vaskrsa
Sveštenici Miomir Zekić i Slobodan Lubarda, kao i njihove porodice, imali su sreću da prođu samo sa lakšim povredama.
Akcija je počinjena u vreme posta, uoči najvećeg hrišćanskog praznika – Vaskrsa.
Na Pale je tada izvršen klasični desant. Helikopteri sa vojnicima spustili su se na obližnji fudbalski stadion, a u krugu od 100 metara od Parohijskog doma bilo je zabranjeno kretanje svima osim pripadnicima multinacionalnih snaga.
U izveštaju o stradanju porodice Starovlah, objavljenom na internet stranici Mitropolije dabrobosanske, navodi se da su vojnici SAD, Velike Britanije i Slovenije oko 1.00 čas posle ponoći, uz upotrebu sile – vatrenog oružja i eksploziva upali u Parohijski dom pored Hrama Uspenja Presvete Bogorodice, a potom i u stanove sveštenika Starovlaha i Zekića, koji su se nalazili iznad prostorija Parohijskog doma.
Vojnici SFOR-a su eksplozivom razneli vrata Parohijskog doma, a potom i vrata dva stana koja su se nalazila iznad, a u kojima su živeli sveštenici Starovlah i Zekić sa porodicama.
Neposredno po upadu u stan Starovlaha, vojnici su Jeremijinu suprugu Vitorku zatvorili u sobu, a nega i sina Aleksandra počeli brutalno da tuku. Aleksandar, koji se oporavljao od operacije žuči, od siline udaraca pao je u komu.
Pucali na sveštenstvo
Vojnici SFOR-a upali su i u stan sveštenika Zekića, koji se nalazi pored stana Starovlaha, a jedan od njih je na njega pucao iz puške. Zekić i njegova supruga ubrzo su bili vezani i ostavljeni da leže licem okrenutim ka podu. Zekić je više puta gubio svest.
Tokom akcije, vojnici SFOR-a ušli su i u kuću pored Parohijskog doma u kojoj su živeli sveštenik Slobodan Lubarda i đakon Mladen Vidaković.
Đakon Mladen je tom prilikom doživeo stres jer ga je SFOR-ov vojnik pribio uz zid sa uperenom puškom, dok su drugi vojnici puškama ciljali u krevet u kojem je ležala đakonova supruga sa detetom od 22 meseca.
Polumrtva tela samo uneli u bolnicu i pobegli
Nakon jednočasovnog iživljavanja, pripadnici multinacionalnih snaga su teško povređene Starovlahe helikopterom prebacili u bolnicu u Tuzlu. Polumrtva tela samo su uneli u bolnicu, spustili ih na pod hodnika, nakon čega su napustili ovu zdravstvenu ustanovu.
Medicinsko osoblje, sve do telefonskog poziva Vitorke Starovlah, nije znalo o kakvim je pacijentima reč i ko su oni.
Iako su pripadnici multinacionalnih snaga tvrdili da su Starovlasi povrede dobili od detonacije dinamita, medicinskim nalazima utvrđeno je da su brutalno pretučeni.
Više visokostručnih medicinskih ekipa iz Tuzle, Banjaluke i sa Vojnomedicinske akademije u Beogradu pregledalo je dvojicu stradalih i nisu pronašle ništa što bi upućivalo na povrede zadobijene detonacijom ili puščanim zrnima. Svi su saglasni da su povrede nastale jakim udarcima tupim predmetima.
Istražna komisija o događajima na Palama, čiji je izveštaj usvojio i Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, potvrdila je da su Starovlasi povređeni „dejstvom tupog predmeta, teškog i zamahnutog mehaničkog oruđa i delovima tela“.
Pretresi uoči zločina
Pripadnici takozvanih mirovnih snaga izveli su akciju pod izgovorom da traže ratne zločince i prvog predsednika Republike Srpske Radovana Karadžića.
Samo mesec i po dana ranije, u januaru 2004. godine, pripadnici međunarodnih snaga pretresli su Parohijski dom i crkvu od krova do podruma, snimivši sa tri kamere svaki ugao i detalj.
Ni 20 godina nakon ove akcije pripadnika međunarodnih snaga nije do kraja poznato iz čijih su sve zemalja vojnici učestvovali u njoj i ko je nalogodavac.
Neposredno nakon akcije, NATO je na svojoj internet stranici saopštio da je u akciji učestvovala mešovita jedinica formirana od vojnika iz Italije, Slovenije, Velike Britanije, SAD, Rumunije, Mađarske i Austrije.
Zločin koji nikada neće biti rasvetljen
Advokat Miljkan Pucar, pravni zastupnik porodice Starovlah, ranije je izjavio Srni da porodica Starovlah neće nikada saznati zbog čega su Jeremija i Aleksandar pretučeni i ko je to naredio.
„Neko je snagama NATO-a i SFOR-a u BiH dao imunitet, zbog čega oni nikad neće saznati ko je izvršio zločin nad njima“, naglasio je Pucar.
Sveštenik Zekić tvrdi da je vlast u BiH krivac što su pripadnici tadašnjeg SFOR-a i NATO-a njega i njegovu suprugu više časova maltretirali, a sveštenika Jeremiju i njegovog sina Aleksandra brutalno pretukli, ugrozivši im živote.
„Krivac za sve što se desilo je vlast u BiH koja je dozvolila da tako nešto bude učinjeno. Ako u jednoj zemlji vlast organizuje život tako da joj neko sa strane dođe i tako nešto uradi, onda je reč o debilima ili nesposobnim ljudima“, rekao je Zekić ranije Srni.
On je uveren da su pripadnici multinacionalnih snaga hteli da pobiju sve članove obe porodice.
Jeremiji i njegovom sinu Aleksandru ostale su trajne posledice od prebijanja. Aleksandar je stoodstotni invalid kojem je stalno potrebna tuđa nega i pomoć.
