Planina Komovi, jedan od tri najimpresivnija planinska masiva Crne Gore, nalazi se u jugoistočnom delu zemlje, gotovo na granici sa Albanijom. Ovaj masiv je deo šireg Dinarskog planinskog sistema i pruža se između dolina reka Lima i Tare.
Smeštena između veličanstvenih Prokletija na jugu i Bjelasice na severu, planina Komovi odiše surovom lepotom i neverovatnim krajolikom.
Geografski položaj i morfološke karakteristike
Komovi su dugački 40 km i široki 30 km, sa prostranim visoravnima koje prekrivaju planinu sa svih strana, poput Štavne, Ljubana, Rogama i Varde. Najviši vrhovi ovog masiva, Kučki Kom (2487 m), Ljevoriječki Kom (2469 m) i Vasojevički Kom (2460 m), dominiraju prelepim pejzažom, ističući se svojim karakterističnim kupastim oblicima i strmim padinama koje se spuštaju prema dolinama Lima i Tare.
Istočna i jugoistočna strana Komova pripada Polimlju i opštini Andrijevica. Sa vrha istočnog dela Vasojevičkih Komova, visine 2460 metara se padine spuštaju do Štavne i Varde, na nadmorskoj visini od 1900 metara i do reke Lim, na visini od 700 metara.
Spojene doline tokova Lima i Tare oštro zrakasto zasecaju niže delove planine Komovi, omogućavajući pristupačnost ovom kraju sa svih strana. Ovaj deo Komova je poznat po svojoj direktnoj čistini i blizini najkraćeg puta koga koriste turisti između jugoistočne Crne Gore i njenog primorskog dela, kao i po pogodnoj povezanosti i izloženosti padina.
Sa ovih visina pruža se pogled koji obuhvata ceo spektar prirodnih čuda, uključujući Prokletije, Durmitor, pa čak i Jadransko more. Ove planine su prirodna granica između severnog dela Crne Gore i njenog primorskog dela, a doline rečnih tokova omogućavaju turistima lak pristup sa svih strana.
Prirodna lepota i raznovrsnost
Komovi su pravi raj za ljubitelje prirode. Ova planina je dom raznovrsne flore i faune, sa mnogim vrstama koje su specifične za ovo područje. Prema narodnim predanjima, vile su se nekada dozivale sa padina Komova, a zbog svoje prirodne lepote i grandioznosti, planina je često nazivana „kraljem planina“ i „božanstvenim džinom.“
Prostorni predeli Komova obiluju prelepim dolinama, rečnim tokovima i gustim šumama. Planinske koze, kao simbol surovog gorštačkog života, i dalje slobodno šetaju ovim prostorima, dok bistri planinski izvori i reke osvežavaju predela.
Krajolik Komova je oblikovan erozijom, što se može videti u brojnim kamenitim rečnim dolinama i grebenima. Kamene „reke“ spuštaju se niz padine planine, stvarajući jedinstvenu prirodnu scenografiju.
Postoji još nekoliko zanimljivosti o Komovima, a to je da čak u jednom danu, temperatura na Komovima može dostići 20 stepeni celzijusa, a isto tako i spustiti se ispod nule.
Na Komovima ima preko 10 endemskih vrsta bilja,
a flora obiluje visibabama i jagorčevinama koje cvetaju početkom avgusta i tako predstavljaju vesnike jeseni umesto proleća, što je veoma interesantno i unikatno.
Jedinstven deo flore Komova su i borovi, munike i molike stare preko 400 godine koje rastu na visinama od preko 2000 metara.
Spomenici kulture i tradicija
Osim prirodnih lepota, Komovi su poznati i po brojnim spomenicima kulture. Na padinama planine nalaze se mnoge crkve i manastiri, uključujući Manastir Svetog Đorđa (Đurđevi Stupovi) u Budimlji, koji datira iz 13. veka.
Manastir Đurđevi Stupovi je zadužbina Stefana Prvoslava koji je bio sin velikog župana Tihomira, inače najstarijeg brata Sv. Simeona, odnosno Stefana Nemanje. Grob Stefana Provoslava se nalazi unutar manastira. Sveti Sava je u ovom manastiru uspostavio eparhiju budimljansko-nikšićku i postavio prvog episkopa Jakova. Ovi spomenici svedoče o bogatoj istoriji i tradiciji ovog kraja.
Pored toga, na padinama Komova i dalje se mogu pronaći tradicionalni katuni, karakteristične kuće vasojevičkog i kučkog tipa, u kojima gorštaci i danas održavaju način života svojih predaka.
Ovaj autentični način života uspešno se prilagođava modernim potrebama, kao što se vidi kroz „Eko katun Štavna“, kompleks brvnara koje se iznajmljuju posetiocima, omogućavajući im da iskuse planinski život na pravi način.
Turizam i planinarenje
Komovi su omiljena destinacija planinara i ljubitelja avanture. Planinarske staze su dobro obeležene i vođene od strane iskusnih vodiča, a ljubitelji prirode mogu uživati u osvojenju vrhova ili u laganim šetnjama kroz doline.
Eko katun Štavna i eko katun Martinovića sa svojim brvnarama i restoranom koji nudi autentične specijalitete severne Crne Gore, pruža savršenu bazu za istraživanje ovog područja.
Nezaboravno iskustvo
Planina Komovi, sa svojim grandioznim vrhovima, bujnim šumama i bogatom tradicijom, pruža nezaboravno iskustvo svakome ko se nađe u njenom okrilju. Njena prirodna lepota, spoj surovosti i nežnosti, kao i bogatstvo kulturnih spomenika i tradicije, čine je pravim draguljem Crne Gore i destinacijom koja nikoga ne ostavlja ravnodušnim.
