Manastir Slanci, ili puni naziv Manastir Svetog arhiđakona Stefana, predstavlja važnu svetinju koja se nalazi u blizini Beograda, kod istoimenog naselja. Ovaj manastir je metoh, odnosno posed manastira Hilandara, i zaštićeni je arheološki lokalitet.
Iako nije poznato kada je tačno podignut manastir i ko je bio njegov ktitor, najstariji podaci iz 1560. godine ga pominju kao „manastir Vavedenije kod sela Oršljan“. Narodno predanje manastir vezuje za dinastiju Nemanjića, sa dve verzije događaja: prema prvoj, osnovao ga je sveti Sava početkom 13. veka, a druga nam prenosi da je ktitor Slanaca bio kralj Dragutin krajem 13. veka.
Manastir je tokom vekova podelio burnu istoriju svog naroda. U prvoj polovini petnaestog veka, kada je srpska prestonica prenešena u Beograd, za vreme vladavine despota Stefana Lazarevića, manastir je uz nagli razvoj nove prestonice doživeo svoj procvat.
Godine 1900. na ovom mestu je podignuta mala kapela sa pravougaonom osnovom i dvoslivnim krovom. Ova kapela je služila svojoj svrsi sve do 1968. godine, kada je otpočeta temeljna obnova manastira.
Projekat rekonstrukcije kapele, njenog proširenja i izgradnje novog konaka izradio je arhitekta dr Dragan Tadić. Kapela je proširena dodavanjem pevničkog i oltarskog prostora sa istočne strane, dok je iznad zapadnog dela podignut manji zvonik. Sa južne strane crkve je izgrađen konak.
Radovi na rekonstrukciji su završeni 1970. godine i hram je bio osveštan na dan hramovne slave. U temelje manastirskog hrama i konaka su položene povelje ispisane na pergamentu u kojima je pisalo: „…Obnavljajući s Božijom pomoću ovu svetinju Nemanjića, dodeljujemo joj svetu misiju da se u njoj, kao metohu manastira Hilandara u Svetoj Gori, pripremaju mladi monasi za podvižnički život u manastiru Hilandaru.“
Osnivanje ovakvih metoha je bilo uobičajeno ne samo za Hilandar, već i za ostale Svetogorske manastire. Hilandaru su već od samog osnivanja (1198. godine), pa do polovine 15. veka darivani bogati zavetni pokloni – crkve i manastiri sa imanjima, selima, atarima, vinogradima i šumama. Međutim, ovakva vrsta pomoći je prestala sa nastupanjem viševekovnog turskog ropstva.
Metoh Hilandara
Manastir Slanci je metoh manastira Hilandara. U temelje manastirskog hrama i konaka su položene povelje ispisane na pergamentu u kojima je pisalo: „Obnavljajući s Božijom pomoću ovu svetinju Nemanjića, dodeljujemo joj svetu misiju da se u njoj, kao metohu manastira Hilandara u Svetoj Gori, pripremaju mladi monasi za podvižnički život u manastiru Hilandaru.“
Manastir je svoj procvat doživeo od 1961. godine kada kreće obnova manastira, kada se podiže nova crkva sa konacima i kapelom. Nova crkva je građena po opisu starog hrama koji se nalaze u izvorima.
Mnogi su čudotvornu pojavu na ikoni Bogorodice Trojeručice, zapaženu na Preobraženje 1989. godine, smatrali nagoveštajem velikog stradanja srpskog naroda koje se ubrzo zbilo.
Bratstvo manastira Slanci trenutno broji 12 članova na čelu sa igumanom jeromonahom Andrejem Jovičićem. Osim njega u manastiru ima još 2 jeromonaha, dok među iskušenicima ima nekoliko studenata Bogoslovskog fakulteta.
Manastir Slanci je važno mesto za duhovni razvoj i obrazovanje, gde se organizuju predavanja u okviru tribine Duhovni razgovori. Ova svetinja je važan deo naše istorije i duhovnosti, i mesto gde se čuva i neguje naša vera i tradicija.
