Često se postavlja pitanje nasleđivanja penzija. Mnogi građani su u nedoumici ko može da nasledi penziju, kao i koji su najvažniji uslovi kada je u pitanju nasleđivanje. Ono što je važno da znate jeste da ako penzioner ima starosnu ili invalidsku penziju, članovi porodice je mogu naslediti, ali postoje dva ključna uslova. Prva stvar je da postoji pravo na porodičnu penziju ako je preminuli član ispunio uslove za penziju ili ima najmanje pet godina staža osiguranja. Drugi je ako je uzrok smrti posledica povrede na radu ili je u pitanju profesionalna bolest, onda članovi porodice imaju pravo na penziju bez obzira na staž umrlog. Da bi nasledili penziju, članovi porodice prvo podnose zahtev i moraju da ispune uslove u vezi sa navršenim godinama života u trenutku podnošenja zahteva iu trenutku smrti umrlog. Nakon toga se utvrđuju činjenice o postojanju nesposobnosti za samostalan život i rad, kao i izdržavanje pokojnika, a za decu je važna i činjenica školovanja.
Evo ko ima pravo da nasledi penziju
Pravo na porodičnu penziju može ostvariti supružnik ili vanbračni drug, i to samo ako je brak ili vanbračna zajednica trajala najmanje tri godine. Takođe, ako ima zajedničko dete sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava i ako ispunjava uslove propisane zakonom. Postojanje vanbračne zajednice utvrđuje se u vanparničnom postupku, objasnili su u Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO).
Bračni ili vanbračni partner ima pravo na porodičnu penziju pod uslovom da do smrti osiguranika udovica navrši 53 godine života, a udovac 58 godina. Pravo se može ostvariti i ako je do smrti supružnika, ili u roku od godinu dana od dana smrti, potpuno nesposoban za rad, ili se pravo može koristiti sa detetom koje koristi pravo. na porodičnu penziju, a za koje obavlja roditeljske dužnosti.
Udovica, odnosno udovac koji za vreme trajanja prava po ovom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ova nesposobnost.
Udovica koja je navršila 45 godina u trenutku smrti svog muža moći će da traži porodičnu penziju kada navrši 53 godine. Ako se pravo koristi sa decom, nakon navršenih navedenih godina, pravo se zadržava trajno.
Iz Fonda PIO navode da pravo na porodičnu penziju, pod istim uslovima, mogu ostvariti supružnik iz razvedenog braka i vanbračni drug po prestanku vanbračne zajednice vanbračnih partnera, ako im pravo na izdržavanje utvrđeno je sudskom presudom. Deca imaju pravo da naslede penziju do navršenih 15 godina
Deca ostvaruju pravo na porodičnu penziju i ona im pripada do 15. godine života, bez obzira da li se školuju. Ako pohađaju srednju školu, onda do 20. godine, a do 26. godine, ako studiraju.
Dete čije je školovanje prekinuto zbog bolesti ima pravo na porodičnu penziju za vreme bolesti, kao i preko godina života propisanih u slučaju školovanja, ali najviše za vreme izgubljeno školovanjem zbog bolesti. Dete čije je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka ima pravo na porodičnu penziju za vreme služenja vojnog roka, a najviše do 27. godine života.
Takođe, dete ima pravo na porodičnu penziju dok traje sprečenost za samostalan život i rad koja je nastala pre navršene 15. godine života, dok je sprečenost za samostalan život i rad nastala posle 15. godine života i pre smrti osiguranika, traje pod uslovom da ga je osiguranik izdržavao do smrti.
Dete sa invaliditetom ima pravo na porodičnu penziju i po prestanku radnog odnosa, odnosno samostalne delatnosti.
Iznos porodične penzije
Visina porodične penzije utvrđuje se kao procenat penzije koja pripada ili bi pripadala umrlom u trenutku smrti, i to: za jednog člana 70 odsto, za dva člana 80 odsto, za tri člana 90 odsto, za četiri člana ili više članova 100 posto.
Deca bez oba roditelja imaju pravo, pored porodične penzije za jednog roditelja, i na porodičnu penziju za drugog roditelja, kao pojedinačnu penziju, čiji iznos ne može biti veći od maksimalnog iznosa penzije utvrđenog zakonom.
Strana penzija
Da, moguće je naslediti stranu penziju, ali o tome se kod nas ne odlučuje.
– Ako je preminuli osiguranik, odnosno korisnik prava, radio i u inostranstvu, uključujući i u bivšim jugoslovenskim republikama, o pravu na porodičnu penziju po osnovu službe u inostranstvu odlučuje se po propisima te zemlje, istakli su u Fondu PIO. .
