Pokraj rijeke Lim kod Brodareva, na obroncima Jadovnika nalazi se manastir Davidovica, zadužbina župana Dimitrija Nemanjića, najmlađeg sina Vukana Nemanjića.
Kako se župan Dimitrije zamonašio i uzeo ime David, tako je i manastir po njemu dobio ime Davidovica.
Manastirska crkva, podignuta krajem 13. veka na temeljima vizantijske bazilike, jedina je u Srbiji koja je posvećena velikom prazniku Bogojavljenje.
Nažalost, manastir je bio paljen i devastiran, sve dok krajem devedesetih godina prošlog veka nije pokrenuta inicijativa o njegovoj obnovi. Danas se s ponosom ističe da je zadužbinu monaha Davida osveštao najvoljeniji srpski patrijarh – patrijarh Pavle.
Mnogima će delovati neverovatno, ali u vreme izgradnje vrednost ovog manastira bila je identična vrijednosti 15 dobrih konja. S druge strane, istorijska vrijednost Davidovice je nemerljiva, tim pre što je ovo jedan od retkih manastira koji ima ugovor i datum zidanja – 30. avgust 1281. godine.
Svetinja kod Prijepolja podignuta je za svega godinu dana, a po predanju tu su sahranjeni Jug Bogdan i čuvenih devet Jugovića.
View this post on Instagram
Neposredno pored platoa gde se nalazi manastir prolazi pruga Beograd-Bar. Možda nije poznata kao manastiri Mileševa ili Banja, ali Davidovica je i te kako važna za našu srednjovekovnu istoriju i kulturu. Tako kaže i otac Nektarije, koji je već osam godina u ovom manastiru, a pre toga je bio 10 godina u Mileševi. Davidovica je ženski manastir, a igumanija je mati Darija. Nažalost drugog sestrinstva nema. Pored crkve je izvor sa vodom za koji mnogi tvrde da je lekovita, posebno za osobe koje imaju problema sa govorom.
Davidovica je podignuta na temeljima crkve iz šestog veka, na rimskom cipusu. Manastir je porušen krajem 17. veka, 300 godina je bio u ruševinama, a ovaj stub je ostao. Da je u pitanju rimski cipus govori i reljef koji ima dva reljefna prikaza – rimski bog zaštitnik pastira drži štap u ruci. Sa južne strane u reljefu je rimska boginja, koja drži grozd u ruci. Udubljenja sa prednje, zapadne strane su nastala prilikom osvećenja crkve u 6. veku. Episkop koji je osveštavao crkvu na tri mesta je polagao čestice svetitelja, mučenika zalivene u vosku. To je bila praksa ranohrišćanske crkve, da se mošti ugrađuju u stub časne trpeze, a danas je praksa da se mošti ugrađuju u ploču časne trpeze. Iz 1281. godine je i čamova greda koja drži ikonostas.
Davidovica je jedan od retkih manastira koji ima sačuvan ugovor o zidanju, a otkriven je u Dubrovačkom arhivu. Gradnja je počela 30. avgusta 1281, a glavni majstori bili su Desina i njegov sin Blaž iz Risna u Boki Kotorskoj. Oni su bili dubrovački majstori, zato Davidovica ima lepu arhitekturu, proporcionalne dimenzije, prelomljene lukove, što je odlika zapadnog, romanskog stila, kasnije gotike. Svaka crkva u 13. veku imala je u pandatifima ( udubljenjima) ćupove ili rezonatorske kutije radi akustike. Prilikom rekonstrukcije Davidovice četiri ćupa su izvađena i nalaze se u riznici manastira Mileševe. Ovaj manastir je jedinstven, nema repliku. Sazidan je za godinu dana za 150 solida (dubrovački zlatni novac). U 13. veku to je bila vrednost 15 dobrih konja ili danas 15 boljih mercedesa. To je relativno skromna suma. Monah David je isplatio samo glavne majstore, a pomoćno osoblje nije.
Budući da je bio župan narod se odazvao i mnogi su učestvovali u radu. Bio je bogat čovek, a odlazio je i na hodočašće u Jerusalim gde je, takođe, imao ktitorke aktivnosti. Manje je poznata ličnost od Nemanjića. Slavi se kao prepodobni monah 7. oktobra zajedno sa Simonom monahom, stricem, koji počiva u manastiru Studenici – Stefan Prvovenčani. Istog 7. oktobra se slavi i kralj Vladislav ktitor manastira Mileševe. Vladislav i David su braća od strica. David je kao mladić odlazio u vreme zidanja u Mileševu, a 1286. se upokojio i sahranjen je u zadužbini manasturu Davidovici.
