Svetska politička previranja, uz višedecenijski verski spor, ponovo su podgrejala strasti na Svetoj Gori. U centru pažnje je manastir Esfigmen, gde se sprema treći okršaj u dve decenije između grčke policije i revnitelja, monaha koji se protive, kako tvrde, ekumenističke prirode kanonskog pravoslavlja, a za koje većina pravoslavnog sveta smatra hrišćanski fundamentalisti. Povod je, ovoga puta, imenovanje Alkibijada Stefanisa, penzionisanog grčkog generala, za civilnog administratora Svete Gore.
Grčki mediji javljaju da je Stefanis imenovan nakon što je prethodni administrator Anastasios Macialis podneo ostavku. Međutim, oko stotinu revnitelja u Esfigmenu dočekalo je njegovo imenovanje sa sumnjom, tvrdeći da se sprema da ih protera iz manastira i da ukine zabranu ulaska naoružanih ljudi u autonomnu monašku zajednicu.
Stefanis je bio prvi kandidat premijera Kirijakosa Micotakisa za tu funkciju, a prethodno je bio na funkciji vladinog savetnika za kritična područja i Svetu Goru od 2022. do 2023. godine. Posle njegovog imenovanja, prvi put u istoriji Svete Gore, pojavili su se protestni grafiti nepoznatih lica, uz uvredljive poruke, pored puta između luke Dafni i „prestonice“ Svete Gore Kareje. Na grafitu sa natpisom „Sveta Gora“ piše da je Stefanis „izdajnik koji služi interesima NATO-a“.
Da li je u pripremi policijska akcija?
Dolazak bivšeg zamenika ministra odbrane Grčke na mesto administratora desio se usred već postojećih varnica u vezi sa ovim manastirom. Krajem jula je, prema pisanju grčkih medija, „procureo” scenario grčke vlade da pozove policajce da proteraju 118 monaha zilota iz ovog manastira. Grčke vlasti godinama pokušavaju da isele monahe nakon što su lokalni sudovi presudili da monasi nezakonito zauzimaju teritoriju manastira. Novo bratstvo Esfigmena formirano je 2005. godine, a hirotonisao ga je vaseljenski patrijarh Vartolomej, pod čijom jurisdikcijom pripada Sveta Gora, ali je ne priznaju ziloti. Zbog nemogućnosti ulaska u manastir gde su revnitelji, ostaju u Kareji.
Pozivajući se na presude grčkih sudova, carigradski patrijarh traži iseljenje zilota, kako bi nova monaška zajednica ušla u Esfigmen. Zbog pokušaja prinudnog iseljenja u dva navrata, 2006. i 2013. godine, došlo je do fizičkog sukoba novog i starog bratstva u manastiru, kada su monasi čak gađali policiju „molotovljevim koktelima“ i kada je 21-godišnjak monah Esfigmena je ubijen. Prilikom pokušaja iseljenja 2013. godine policija je danima blokirala manastir, u čemu su se ziloti zabarikadirali, ali je blokada naglo prekinuta. Kako prenose grčki mediji, ziloti su prethodno policiji pokazali veliki broj boca butana u manastiru, objašnjavajući im da će ih razneti pre nego što napuste manastir.
Odgovor revnitelja, predvođenih igumanom Metodijem, ponovo je bio da će „braniti manastir do smrti, strahujući od novih incidenata, a bilo je i fizičkih obračuna između monaha i policije i ranije, prethodne uprave Svete Gore“. zatražila od grčke vojske podatke o planu intervencije Svetogorska monaška zajednica nije odobrila zahtev grčke policije da jake snage sa oklopnim vozilima uđu na teritoriju monaške autonomije kako bi sprovele odluku suda i izbacile „ilegalne. „ monasi manastira Esfigmen.
Svetska politička previranja, uz višedecenijski verski spor, ponovo su podgrejala strasti na Svetoj Gori. U centru pažnje je manastir Esfigmen, gde se sprema treći okršaj u dve decenije između grčke policije i revnitelja, monaha koji se protive, kako tvrde, ekumenističke prirode kanonskog pravoslavlja, a za koje većina pravoslavnog sveta smatra hrišćanski fundamentalisti. Povod je, ovoga puta, imenovanje Alkibijada Stefanisa, penzionisanog grčkog generala, za civilnog administratora Svete Gore.
Stotine policajaca i saopštenja o proterivanju monaha: Zašto je sporan manastirski dom na Svetoj Gori
Grčki mediji javljaju da je Stefanis imenovan nakon što je prethodni administrator Anastasios Macialis podneo ostavku. Međutim, oko stotinu revnitelja u Esfigmenu dočekalo je njegovo imenovanje sa sumnjom, tvrdeći da se sprema da ih protera iz manastira i da ukine zabranu ulaska naoružanih ljudi u autonomnu monašku zajednicu. Stefanis je bio prvi kandidat premijera Kirijakosa Micotakisa za tu funkciju, a prethodno je bio na funkciji vladinog savetnika za kritična područja i Svetu Goru od 2022. do 2023. godine. Posle njegovog imenovanja, prvi put u istoriji Svete Gore, pojavili su se protestni grafiti nepoznatih lica, uz uvredljive poruke, pored puta između luke Dafni i „prestonice“ Svete Gore Kareje. Na grafitu sa natpisom „Sveta Gora“ piše da je Stefanis „izdajnik koji služi interesima NATO-a“.
Da li je u pripremi policijska akcija?
Dolazak bivšeg zamenika ministra odbrane Grčke na mesto administratora desio se usred već postojećih varnica u vezi sa ovim manastirom. Krajem jula je, prema pisanju grčkih medija, „procureo” scenario grčke vlade da pozove policajce da proteraju 118 monaha zilota iz ovog manastira. Grčke vlasti godinama pokušavaju da isele monahe nakon što su lokalni sudovi presudili da monasi nezakonito zauzimaju teritoriju manastira. Novo bratstvo Esfigmena formirano je 2005. godine, a hirotonisao ga je vaseljenski patrijarh Vartolomej, pod čijom jurisdikcijom pripada Sveta Gora, ali je ne priznaju ziloti. Zbog nemogućnosti ulaska u manastir gde su revnitelji, ostaju u Kareji.
Pozivajući se na presude grčkih sudova, carigradski patrijarh traži iseljenje zilota, kako bi nova monaška zajednica ušla u Esfigmen. Zbog pokušaja prinudnog iseljenja u dva navrata, 2006. i 2013. godine, došlo je do fizičkog sukoba novog i starog bratstva u manastiru, kada su monasi čak gađali policiju „molotovljevim koktelima“ i kada je 21-godišnjak monah Esfigmena je ubijen. Prilikom pokušaja iseljenja 2013. godine policija je danima blokirala manastir, u čemu su se ziloti zabarikadirali, ali je blokada naglo prekinuta. Kako prenose grčki mediji, ziloti su prethodno policiji pokazali veliki broj boca butana u manastiru, objašnjavajući im da će ih razneti pre nego što napuste manastir.
Odgovor revnitelja, predvođenih igumanom Metodijem, ponovo je bio da će „braniti manastir do smrti, strahujući od novih incidenata, a bilo je i fizičkih obračuna između monaha i policije i ranije, prethodne uprave Svete Gore“. zatražila od grčke vojske podatke o planu intervencije Svetogorska monaška zajednica nije odobrila zahtev grčke policije da jake snage uđu na teritoriju manastirske autonomije radi izvršenja sudske odluke i iseljenja „ilegalnih“. monasi manastira Esfigmen Prema grčkim zakonima, od 1. do 31. avgusta zabranjena su iseljavanja, pa su odmetnuti monasi ziloti, koji su prekinuli sve veze sa Vaseljenskom patrijaršijom, pod čijom je jurisdikcijom Sveta Gora, dodatno uvereni da je nova. sprema se pokušaj njihovog iseljenja koji se nalaze nadomak manastirske republike.
Pojedini grčki crkveni portali pisali su i da se Anastasios Macialis, koji je u martu postavljen za novog civilnog administratora Svete Gore, takođe otvoreno zalaže za iseljavanje monaha iz Esfigmena, ali da je u međuvremenu podneo ostavku iz ličnih razloga i došao je Stefanis. Macialis, bivši zamenik komandanta grčke nacionalne obaveštajne službe, navodno je obećao da će proterati zilote iz manastira Esfigmen.
Vaseljenski Patrijarh, Ukrajina, Rusija…
Manastir Esfigmen ima dugu tradiciju revnitelja koji sve pomesne crkve smatraju pravoslavnim, osim onih koje nazivaju „istinskim pravoslavnim crkvama“ (koje postoje u Srbiji, Rusiji, Bugarskoj, Grčkoj i Rumuniji i kanonski su nepriznate, a smatraju se jeretičkim i raskolnika, početkom 20. veka podlegao iskušenjima: nasrtajima komunističke vlasti, promeni crkvenog kalendara, ekumenizmu i „crkvenom modernizmu“. Sukob je eskalirao 1972. godine, kada se tadašnji vaseljenski patrijarh Atinagora sastao sa papom Pavlom VI.
Pored verskog fundamentalizma i odbijanja saradnje sa Vaseljenskom patrijaršijom i vaseljenskim patrijarhom Vartolomejem, revnitelji se terete i za druge različite optužbe koje se odnose na geopolitičke prilike. Tako je iguman nove zajednice Esfigmena optužio revnitelja igumana Metodija da je „oruđe ruskih interesa koji žele kontrolu nad manastirom“. Ziloti su optuženi da su „okupatori manastira“ i da neguju odnose sa „ruskim ultranacionalistima koji su nostalgični za Ruskom imperijom i njenom imperijalističkom politikom spuštanja u Egej“ kao i za „finansijske transakcije sa Rusijom, jer izvoze proizvode“. tamo preko posrednika“.
Metodije je bio na udaru i zbog snimka na kojem kaže „Jevreji čuvajte se, može se pojaviti iguman Metodije, međutim, optužujući Vartolomeja za širenje lažnih vesti“.
Konflikt su pojačale geopolitičke prilike i crkvena situacija u Ukrajini. Vlasti u Kijevu su nedavno pokrenule akciju zabrane pravoslavne crkve koja priznaje Moskovsku patrijaršiju, a 2018. godine Vaseljenski patrijarh je odobrio davanje autokefalnosti pravoslavnoj crkvi, koja ne želi da ima veze sa Moskvom. Ruska pravoslavna crkva „ne može da oprosti“ carigradskom patrijarhu takvu odluku, optužujući ga za veze sa Stejt departmentom SAD, i odlučila je da raskine njihovo opštenje sa Vaseljenskom patrijaršijom. Ovu autokefalnost je priznala i Grčka pravoslavna crkva, međutim, mnogi svetogorski monasi (a ima ih iz nekoliko pomesnih crkava, uključujući i one koje ne priznaju autokefalnost Ukrajinske crkve), ne slažu se sa takvom odlukom. Među njima su i ziloti, koji su u tome našli još jedan dokaz protiv vaseljenskog patrijarha.
Bilo je i optužbi o navodnom prisustvu ruskih specijalaca među zilotima, što je Metodije negirao.
„Optužuju nas da obučavamo Ruse. Ko god dođe, ugostićemo ga. Daćemo mu parče hleba da pojede“, rekao je on. Jedno od kontroverznih pitanja zbog kojih su ziloti bili u sukobu sa Vaseljenskom patrijaršijom je navodna namera da se Sveta Gora otvori za žene koje žele da je posete. Ova namera je, navodno, pod pritiskom EU.
