Jedan je od najuglednijih naučnika i profesora koje smo imali u istoriji, a njegovih intelektualnih dometa i doprinosa ni danas verovatno nismo svesni. To je Slobodan Jovanović.
Predsednik Srpske kraljevske akademije, rektor Univerziteta u Beogradu, dekan Pravnog fakulteta, urednik Srpskog književnog glasnika, predsednik i potpredsednik Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije, osnivač i predsednik Srpskog kulturnog kluba.
Pisao je radove iz različitih naučnih oblasti – teorije države i prava, ustavnog prava, političke filozofije, opšte istorije i srpske istorije 19. i 20. veka, sociologije, proučavanja književnog dela, književne i pozorišne kritike.
Njegove studije su pisane poznatim beogradskim stilom. Tridesetih godina 20. veka objavio je sabrana dela u sedamnaest tomova.
Odrastanje i školovanje
Slobodan Jovanović bio je sin Vladimira Jovanovića poslednjeg predsednika Srpskog učenog društva uoči osnivanja Srpske kraljevske akademije, profesora političke ekonomije, ministra finansija, senatora i poslanika Narodne skupštine.
Slobodan Jovanović je posle gimnazijskog obrazovanja stečenog u Beogradu produžio školovanje u inostranstvu, u Minhenu, Cirihu, Ženevi i Parizu.
Bio je činovnik, a potom šef Prosvetnog odeljenja i sekretar Prosvetnog odbora, savetodavnog tela Ministarstva inostranih dela u nacionalnim, prosvetnim i crkvenim pitanjima srpskog naroda u Staroj i Južnoj Srbiji.
Slobodan Jovanović je pripadao krugu osnivača političkog i književnog lista Red i književnih časopisa Srpski pregled i Srpski književni glasnik.
Profesor Pravnog fakulteta u Beogradu bio je više od četrdeset godina
U knjizi o državi koju je objavio četiri puta, razmatrao je opšti pojam države, teoriju nastanka države, različite filozofske teorije o državi i društvu, pojam državne suverenosti, odnos države i prava, pravnu državu i samoograničenje države podelom vlasti i dvodomnim parlamentarnim sistemom.
Visoki državni poslovi
Slobodan je u balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu bio šef Ratnog presbiroa Vrhovne komande.
Po okončanju rata učestvovao je u radu Mirovne konferencije u Parizu 1919. godine kao predsednik Sekcije za međunarodno pravo Delegacije Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca.
Predsednik Srpske kraljevske akademije bio je od 1928. do 1931. godine.
Bio je osnivač i predsednik Srpskog kulturnog kluba 1937. godine. Smatrao ja da Srpski kulturni klub treba da bude mesto sastanka i razgovora za sve koji su zainteresovani za pitanja srpske duhovne i materijalne kulture.
Nakon puča od 27. marta 1941. godine prihvatio je da uđe u višestranačku vladu kao drugi potpredsednik Ministarskog saveta (vlade).
Posle Aprilskog rata vlada je nastavila rad u Engleskoj gde su se od početka Drugog svetskog rata 1939. godine, duže ili kraće vreme, nalazila sedišta vlada skoro svih okupiranih evropskih država.
Slobodan Jovanović je učestvovao u radu četiri vlade, dva puta kao predsednik i dva puta kao potpredsednik.
Jovanović se godinama klonio dnevne politike, nije bio član nijedne partije. Nažalost, to se u poznim godinama njegovog života menja, sa osećajem odgovornosti prema svom narodu.
Prihvatio je angažman u Vladi kao predsednik i podpredsednik. Vlada je posle aprilskog puča 1941. nastavila svoj rad u Engleskoj.
Kritika zbog koje je osuđen
Naučni i profesorski rad i delo Slobodana Jovanovića je neosporno veliko bogatstvo za jedan narod.
Nakon dugog niza godina uzdržanosti i političke neutralnosti počinje pisanje lista “Poruka” koji objavljuje tekstove o raznim sudovima koji se tiču društvenih i političkih pitanja.
Spisatelji lista bore se za demokratiju i vladavinu prava, očuvanje slobodne i ujedinjene Jugoslavije i impliciraju na mane režima koji tada vlada u Jugoslaviji – komunizma.
Nažalost i on sam biće žrtva istog tog režima. Štampa i objavljivanje njegovih dela bilo je zabranjeno sve do završetka 20. veka.
Na političkom procesu protiv generala Mihailovića i grupe od 23 lica Vojno veće posleratnih jugoslovenskih vlasti osudilo je i Slobodana Jovanovića u odsustvu na 20 godina robije sa prinudnim radom, gubitkom građanskim i političkih prava, konfiskaciju celokupne imovine i gubitak državljanstva
Slobodan Jovanović umro je u Londonu 12. decembra 1958. gde je i sahranjen, kao apatrid, bez državljanstva i svoje domovine. Rehabilitovan je tek 2007. godine odlukom Okružnog suda u Beogradu, a 2011. uz najveće počasti njegovi posmrtni ostaci preneti su u Beograd, gde je sahranjen u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.
