Radijacija u Černobilju je nastala kao posledica eksplozije u četvrtom reaktoru nuklearne elektrane 26. aprila 1986. godine. Eksplozija je izazvana tokom testa koji je trebalo da proveri da li električni generator može da obezbedi dovoljno energije za hlađenje reaktora u slučaju prekida napajanja. Test je izveden na nepravilan način i doveo je do prekomernog porasta snage i pritiska u reaktoru, što je dovelo do serije eksplozija i požara koji su trajali nekoliko dana.
Radijacija je imala veliki uticaj na zemlju i vodu u okolini Černobilja. Velika količina radioaktivnog materijala je ispuštena u atmosferu i rasprostranjena vetrom na velike udaljenosti. Neke oblasti su bile više zagađene od drugih, zavisno od smera i jačine vetra, kiše i snega. Neki od najzagađenijih područja su bile borova šuma pored elektrane, koja je dobila naziv Crvena šuma zbog crvenog bojenja osušenih stabala, i Pripjat, grad koji je izgrađen za radnike elektrane i njihove porodice. Oko 100.000 stanovnika je evakuisano iz ovih područja, koja su postala deo Černobiljske zone isključenja, gde je pristup ograničen zbog visokog nivoa radioaktivnosti.
Radioaktivno zagađenje je takođe dospelo do površinskih i podzemnih voda, kroz koje su se radioaktivne čestice prenele na daljinu. Nekoliko reka, jezera i močvara u okolini Černobilja su bile zagađene različitim radionuklidima, kao što su cezijum-137, stroncijum-90 i plutonijum-239. Ovo je imalo negativan uticaj na rastlinski i životinjski svet u vodenim ekosistemima, kao i na kvalitet pitke vode za stanovništvo. Nekoliko mera je primenjeno da bi se smanjil rizik od zagađenosti vodom, kao što su izgradnja baraža, prečistačkih postroenja i alternativnih izvora vode.
Radijacija je takođe uticala na životinje u Černobilju, kako na domaće, tako i na divlje. Neke životinje su bile izložene visokim dozama radijacije, koje su izazvale oštećenja DNK, mutacije, bolesti, sterilitet i smrt. Neke životinje su bile ubijene ili uhvaćene od strane ljudi, koji su ih koristili za istraživanja ili hranu. Neke životinje su bile preselene na druga područja, gde su mogle da žive bez opasnosti od radioaktivnosti. Međutim, neke životinje su uspele da se prilagode novim uslovima i da opstanu u zabranjenoj zoni. Danas, zona predstavlja nesvakidašnji rezervat za mnoge vrste životinja, kao što su medvedi, bizoni, vukovi, risovi, divlje svinje i konji. Neka istraživanja pokazuju da je brojnost i raznovrsnost životinja u zoni porasla od katastrofe, zbog odsustva ljudskog uticaja.
Međunarodni tim naučnika identifikovao je jedinstvene promene u genomu pasa iz černobilske zone isključenja, objavio je naučni časopis Science Advances. Istraživači su proučavali uzorke DNK više od tri stotine pasa lutalica koji žive u blizini nuklearne elektrane u Černobilju, upoređujući ih sa strukturom genoma rasnih pasa i divljih kućnih ljubimaca iz drugih regiona. Rezultati su pokazali da životinje imaju jedinstveni uređaj DPR-a, koji se razlikuje od pasa iz Pripjata, gde se nalazi reaktor, i gradova Černobil i Slavutič koji se nalaze malo dalje.
Poređenje DNK pasa u zoni isključenja sa strukturom genoma različitih rasa domaćih i divljih ljubimaca iz različitih delova sveta pokazalo je da psi iz Černobila imaju jedinstvenu strukturu genoma, koja se značajno razlikuje među različitim grupama životinja. , u zavisnosti od udaljenosti njihovog staništa od nuklearne elektrane u Černobilju . kaže studija .
Tokom pet godina, naučnici su hvatali i sakupljali uzorke krvi i tela 302 psa, od kojih je većina živela na industrijskoj lokaciji u Černobilju, kao i 15-45 kilometara od epicentra nesreće. Kao rezultat toga, istraživači su identifikovali dve grupe kućnih ljubimaca, čiji se genom razlikovao od običnih pasa. Prva grupa je živela u neposrednoj blizini nuklearne elektrane u Černobilju, a druga u Slavutiču i Černobilju. Uprkos čestom ukrštanju, genetski nisu bili slični jedni drugima. Naučnici su ovo pripisali efektima zračenja na telo.
U oktobru 2020. godine u Černobilju je otkriven redak leptir , čija je veličina uporediva sa pticom. Govorimo o vrsti plave trake, čiji raspon krila dostiže 110 mm.
