Ostvarenje „Velika pljačka tramvaja” o pioniru filmske umetnosti, u režiji Slobodana Šijana, premijerno prikazan u rumunskim bioskopima. Dugometražni igrani film „Velika pljačka tramvaja”, u srpskoj i rumunskoj koprodukciji, a u potpisu čuvenog srpskog reditelja Slobodana Šijana, autora kultnih filmova, premijerno je prikazan u bioskopima diljem Rumunije u petak, 12. aprila.
Film je doživeo premijeru na platnima u Bukureštu, Bistrici, Botošanjiju, Klužu, Konstanci, Jašiju, Piteštiju, Sibinju, Sfantu George i naravno Temišvaru. Zasnovan je na stvarnoj priči o Bošku Tokinu, prvom filmskom stvaraocu s Balkana, koga je u filmu glumio niko drugi nego danas možda najpoznatiji srpski glumac Miloš Biković.
Ko je bio Boško Tokin i zašto se film premijerno prikazao u Rumuniji?
Rođen je pre 130 godina, 2. aprila 1894. godine u Čakovu, u današnjoj Rumuniji, a u Temišvaru je 1912. godine završio gimnaziju zajedno s Milošem Crnjanskim.
Tokin se, pre svega, smatra pionirom filmske umetnosti. Ovaj Čakovac je doneo magiju crno-belih filmova u nekadašnju Srbiju. Dvadesetih godina nakon dolaska iz Pariza i zaljubljivanja u umetnost Čarlija Čaplina, prikazao je mnoge tadašnje filmove pokrenuvši prvi filmski krug u Beogradu i na Balkanu. Pokušao je prvi da i teorijski obrazloži suštinu te nove umetnosti, što se danas naziva filmskom kritikom, pokretanjem prvih filmskih časopisa.
Radio je zajedno s Draganom Aleksićem i na snimanju prvog filma u Beogradu „Budi Bog sa nama”, tačno pre sto godina, 1924. godine, koji, nažalost, kako tvrde brojni izvori, po svedočenju samih aktera, nikada nije završen zato što je 200 metara snimljene trake uništio frustrirani snimatelj zbog neuzvraćene ljubavi glavne glumice.
Početkom tridesetih godina, tačnije 1932. godine, Tokin je objavio roman „Terazije”. Reč je o prvom socijalnom romanu u Srba koji na brutalan način opisuje društvene promene koje su zadesile posleratni Balkan – društveni i materijalnog polet opterećen socijalnom i moralnom dekadencijom – što i Šijanov film pokušava kroz smeh da prikaže.
– U filmu se zapravo smenjuju ekscentrična i zanimljiva komedija i omaž umetnicima i filmskim stvaraocima koji su stvorili film i evropsku kulturu kakvu danas poznajemo – kaže čuveni Šijan o svom najnovijem filmu.
„Malo-pomalo, film postaje naša sudbina”, pisao je Tokin još dvadesetih godina 20. veka i naglašavao da je „budućnost filma vrlo velika i sve što film može, još nije ostvareno, izraženo”. Sa ovim mislima ispostavlja se da je Čakovac Boško Tokin, Srbin iz današnje Rumunije, bio istinski anticipator moći filma u vremenima koja su dolazila nakon njegove smrti 1954. godine do danas.
Ne bez razloga Čakovo neretko opisuje kao mesto iz kojeg je krenulo srpsko prosvetiteljstvo. Ono je zasigurno duhovni i kulturni lučonoša imena, koja svetle na nebu srpske istorije i kulture. U njemu je rođen veliki Dositej Obradović, ali i Dimitrije Pantić Tirol iz Čakova ostao je upamćen kao prvi koji je zvanično pisao na novom srpskom jeziku nakon Vukovih reformi. Ime Boška Tokina je posebno duboko zaorano u brazdama kulturnog i umetničkog stvaralaštva.
Zato je najverovatnije film o njemu premijerno i prikazan u Rumuniji, od Temišvara do Konstance i od Piteštija do Bistrice. Zbog toga je i film nastao u zajedničkoj produkciji srpske i rumunske kinematografije, u potpisu jednog od najvećih reditelja Slobodana Šijana. Avangardna ličnost Boška Tokina je to i želela da bude – simbol povezivanja i razumevanja.
A to samo govori još jednom o značaju zajedništva i kulturne bliskosti između naša dva naroda. Filmski projekat ne samo da je uspeo još jednom da spoji Rumuniju i Srbiju kroz snagu
