Simbolično, Nikola je krunisan krunom kralja Stefana Dečanskog, kao čuvar ideje Nemanjića o srednjevekovnoj srpskoj državi. Takođe dobro poznato je i to da je rodonačelnik svetorodne loze Nemanjića baš iz Crne Gore, te niko drugi do crnogorskog kralja nije mogao da bude krunisan upravo ovom krunom.
Kruna Stefana Dečanskog je izrađena početkom 14. veka za potrebe krunisanja ovog srpskog vladara, a zatim i za njegovog sina – kralja i potonjeg cara Dušana Silnog.
Stefan Uroš III Nemanjić ili poznatiji kao Stefan Dečanski bio je ktitor manastira Visoki Dečani. On je bio sin kralja Milutina i otac Dušana Silnog.
Krunisanje sv. Stefana Dečanskog
29. oktobra 1320. godine, umre blaženi kralj Milutin. Pristalice maćehe Stefanove Simonide, izazvaše metež u korist njenog sina Konstantina, ali većina srpskih velmoža stade na stranu zakonitog naslednika prestola, starijeg sina Stefana. I na Bogojavljenje 1321. godine Stefan bi u Prizrenu u sabornoj crkvi krunisan za kralja od strane arhiepiskopa Nikodima i celog sveštenog sabora srpskog.
Zajedno sa ocem, po vizantijskom običaju, krunisan bi na kraljevstvo i njegov sin – „Stefan mladi kralj“, kome beše ime Dušan. Stefan stade vladati pod imenom Uroša III. A pred krunisanje Stefan skide zavoj sa očiju, i svima bi očigledno objavljeno i pokazano čudesno povraćenje vida Stefanu molitvenim posredovanjem velikog čudotvorca Svetog Nikole. I tako se svi uveriše da Stefan vidi kao i ostali ljudi.
Ipak, nijednog srpskog vladara nije pratila takva sudbina kao Stefana Dečanskog, najnesrećnijeg kralja Srbije u njenoj više od milenijuma dugoj istoriji.
Iako je njegova vladavina bila kratka i omeđena dvojicom izuzetnih državnika, Stefan Dečanski je uspeo da ostavi potomstvu manastir Visoke Dečane i bude kanonizovan za svetitelja. Manastir Visoki Dečani nalazi se u jednoj udolini pored rečice Dečanska Bistrica jugozapadno od Peći, ispod planinskog masiva Prokletije.
Izgradnja crkve Hrista Pantokratora (Svedržitelja)
Izgradnja crkve počela je 1327. godine ktitorstvom srpskog kralja Stefana Dečanskog. Glavni majstor bio je fra Vita iz Kotora, a radove je nadgledao arhiepiskop Danilo II koji se trudio o „sazdanju i utvrđenju“ crkve skupivši „veliko mnoštvo umetničkih i vještih majstora“.
Sam Stefan Dečanski je sazidao ugaoni kamen na ovoj crkvi i izdao je ktitorsku povelju kojom je bogato obdario svoju zadužbinu. Posle smrti kralja Stefana, njegovo delo nastavio je njegov sin kralj Dušan i okončao gradnju Dečana 1335. godine.
Vreme turskog ropstva i manastir Visoki Dečani
U vreme turskog robovanja ova carska lavra je opstala, ali u vrlo teškim okolnostima. Same proporcije ovog manastira (dug 36 metara, a visok 30 metara), za ono vrijeme potpuno neuobičajene dopriniele su da se ovaj manastir naziva Visoki Dečani. Plemenito jednostavan, skladnih proporcija, ovaj manastir predstavlja najveći srpski srednjovekovni spomenik.
Manastir je na spisku UNESKO svetske baštine
Kruna Svetog kralja Stefana Dečanskog koja je izrađena početkom 14. veka za potrebe krunisanja ovog srpskog vladara, a zatim i za njegovog sina – kralja i potonjeg cara Dušana Silnog, čuva se više od dva veka u Crnoj Gori.
Jedina preostala kruna dinastije Nemanjića
Ova kruna je poklon Karlovačke mitropolije Svetom Petru Cetinjskom. To se desilo u Sremskim Karlovcima 1784. godine kada je Sveti Petar Cetinjski hirotonisan od karlovačkog mitropolita Mojsija Putnika.
Jedina preostala kruna iz dinastije Nemanjića nije slučajno završila na Cetinju, ako se uzme u obzir podatak da su Petrovići bili duhovni naslednici Nemanjića i da su čuvali ideju Svetosavlja i srpske države kroz mračno vreme turske okupacije.
Kruna se od tada čuva u riznici Cetinjskog manastira, a poslednji put je upotrebljena prilikom krunisanja knjaza Nikole za crnogorskog kralja 1910. godine. Tom prilikom, simbolično, se knjaz Nikola krunisao jedinom pouzdano sačuvanom krunom Nemanjića.
