Proboj iz Jasenovca su izvršili zanatlije. Shvatali su da im je to jedini spas, jer su saznali za naredbu da budu poubijani, kao jedini preživeli svedoci.
Zatočenici („logoraši“) rade, dok mogu, samo „grobarske poslove“. Doduše, tu u blizini su i barake. Ali u njima su samo zanatlije – svejedno da li Srbi, Jevreji, Muslimani ili Hrvati! Oni žive u barakama, u kojima su i radionice, redovno dobijaju hranu, jer su njihovi zanatski proizvodi i usluge neophodni ustaškom garnizonu i domobranu. Među zanatlijama i stručnjacima je i doktor Zec, pa čak i neki sarajevski Jevreji, „zanatlije“.
To je značajan momenat čuvenog „Proboja“, aprila 1945, o kojem se, iz posebnih ideoloških razloga, ni dan danas, čak, ni na RTV Beograd, ne otkriva puna i prava istina kad zvanični „istoričari“ govore o Jasenovcu i o „oslobođenju-proboju“. Proboj iz Jasenovca su izvršili zanatlije, jer su samo oni imali i snage da to pokušaju. Shvatali su da im je ta mogućnost jedini spas, jer su preko svoga (tajno montiranog i skrivenog) radija saznali za naredbu da budu poubijani, kao jedini preživeli svedoci Jasenovca! (A delove za radio su nabavili kad su, pod stražom, išli u Zagreb po materijal potreban njihovom poslu i zanatu!) Oni su bili spremni i da svedoče o Jasenovcu, pred javnošću našom i svetskom. Ali to nije odgovaralo Brozu! A naše „komisije“ su valjda čekale, do dana današnjeg da ti svedoci poumiru!
Žarko Vidović: „Sv. Vukašin Jasenovački u logorskoj istoriji Srba“, odlomak
