Aleksa Ivić (1881–1948) bio je jedan od najznačajnijih srpskih istoričara, čiji rad i istraživanja i danas služe kao temelj za proučavanje istorije Srba u Habzburškoj monarhiji.
Njegovo akademsko delovanje i plodna bibliografija obuhvataju ključna dela koja osvetljavaju političku, kulturnu i društvenu prošlost srpskog naroda u ovom složenom istorijskom kontekstu.
Obrazovanje i naučno usavršavanje
Rođen u Buđanovcima 23. decembra 1881. godine, Aleksa Ivić je rano pokazao interesovanje za istorijske nauke. Studije istorije i slavistike završio je na Univerzitetu u Beču, jednom od tadašnjih centara evropske nauke.
Njegov doktorat iz 1905. godine, realizovan pod mentorstvom uglednih naučnika poput Vatroslava Jagića i Konstantina Jirečeka, bio je osnova za kasniji rad na proučavanju srpske prošlosti u Habzburškoj monarhiji.
Tokom boravka u Beču, Ivić je proveo godine istražujući obimnu arhivsku građu vezanu za Srbe u ovom carstvu. Njegova pedantnost i pažnja prema detaljima omogućili su mu da sakupi izuzetno vredne podatke koji su obogatili srpsku istoriografiju.
Rad i političko angažovanje
Ivićev naučni rad nije bio ograničen samo na akademske krugove. Godine 1910. izabran je za poslanika u Hrvatskom saboru, gde je zastupao interese srpskog naroda. Njegovo političko delovanje bilo je prožeto istorijskim znanjem i jasnim razumevanjem važnosti očuvanja srpskog identiteta unutar tadašnje složene političke situacije.
Posle Prvog svetskog rata, Aleksa Ivić se vratio akademskoj karijeri i 1919. godine postao profesor jugoslovenske diplomatske i političke istorije na Pravnom fakultetu u Subotici. Njegova predavanja bila su poznata po sistematičnosti i dubokoj analizi istorijskih događaja.
Značajna dela
Aleksa Ivić ostavio je za sobom impresivan opus, a neka od njegovih najvažnijih dela uključuju:
„Seoba Srba u Hrvatsku i Slavoniju“ (1909): Ovo delo detaljno analizira migracije Srba tokom 17. i 18. veka, sa posebnim fokusom na demografske i političke posledice tih seoba.
„Austrija prema ustanku Srba pod Milošem Obrenovićem“ (1917): Studija o odnosima između Srba i Austrije tokom borbe za nezavisnost.
„O srpskom i hrvatskom imenu“ (1922): Knjiga u kojoj istražuje jezičke i nacionalne identitete.
„Rodoslovne tablice srpskih dinastija i vlastele“ (1928): Detaljan pregled genealogije srpskih vladarskih porodica i vlastele.
„Istorija Srba u Vojvodini“ (1929): Njegovo kapitalno delo koje sveobuhvatno osvetljava istoriju Srba u ovom regionu, od srednjeg veka do 20. veka.
Značaj za srpsku istoriografiju
Ivić je bio jedan od prvih istoričara koji su se sistematski bavili arhivskim istraživanjima Srba u Habsburškoj monarhiji. Njegov rad je postavio temelje za dalja istraživanja i uticao na generacije istoričara.
Njegovo kapitalno delo „Istorija Srba u Vojvodini“ i danas se smatra nezaobilaznim štivom za sve koji žele da proučavaju istoriju Srba u ovom regionu.
Porodično nasleđe
Aleksa Ivić bio je otac Pavla Ivića, poznatog lingviste i akademika, koji je nastavio porodičnu tradiciju doprinosa srpskoj nauci. Njegova posvećenost naučnom radu i očuvanju kulturnog identiteta Srba ostavila je dubok trag u srpskoj naučnoj i kulturnoj istoriji.
Preminuo je 23. novembra 1948. godine u Beogradu, ostavljajući iza sebe nasleđe koje i danas inspiriše naučnike i istraživače.
