Dokumenti iz izraelskih medija ukazuju na to da je Srbija država koja je potpisala značajan petogodišnji ugovor vrijedan 1,64 milijarde dolara sa izraelskom odbrambenom kompanijom „Elbit Systems“ — piše The Times of Israel. Ovaj potez, koji predstavlja jednu od najvećih nabavki naoružanja u istoriji zemlje, naglašava dugoročnu strategiju Srbije za značajnu modernizaciju svojih oružanih snaga.
Iako „Elbit Systems“ nije javno imenovao kupca kada je prošle sedmice objavio detalje ugovora, medijski izvještaji u Izraelu brzo su identifikovali Srbiju. Ugovor, koji obuhvata širok spektar naprednih sistema, pozicionira Srbiju kao glavnog klijenta za izraelsku vojnu tehnologiju u Evropi.
Sveobuhvatna modernizacija
Paket vrijedan milijardu dolara daleko prevazilazi pojedinačne kupovine i predstavlja sveobuhvatnu transformaciju ključnih segmenata srpske vojske. Glavni elementi ugovora uključuju:
Artiljerijski sistemi za precizne udare: Napredni sistemi dugog dometa koji značajno povećavaju domet i tačnost vatrene moći srpske vojske.
Bespilotne letilice: Isporuka naprednih bespilotnih borbenih sistema (UAV), uključujući i borbeni dron Hermes 900, koji će biti ključni za izviđačke i borbene operacije.
Sistemi za elektronsko ratovanje: Kompleksna oprema namijenjena ometanju komunikacija protivnika i zaštiti sopstvenih signala.
ISTAR tehnologije: Integrisani sistemi za obavještavanje, nadzor, akviziciju meta i izviđanje, što omogućava prikupljanje i obradu informacija u realnom vremenu.
Elektrooptika i sistemi za noćno osmatranje: Napredna oprema za poboljšanje borbenih sposobnosti u uslovima smanjene vidljivosti.
Simulatori i vještačka inteligencija: Najsavremenije tehnologije za obuku vojnika i planiranje operacija.
Srbija je početkom godine od iste kompanije kupila najmoderniji raketni sistem na svijetu PULS i bespilotne letjelice Hermes 900 u ugovoru vrijednom 335 miliona dolara. Nabavke su dio dugoročnog plana da se vojska opremi naoružanjem najnovije generacije.
Geopolitičke implikacije
Analitičari ukazuju na to da ovaj potez odražava stratešku ravnotežu koju Srbija nastoji da održi između glavnih svjetskih sila.
Iako je Srbija tradicionalno vezana za Rusiju, posebno kada je riječ o isporuci gasa i energenata, sve više se okreće i drugim partnerima za vojnu tehnologiju. Ranije narudžbine novih vojnih vazduhoplova iz Francuske, ali i oruđa i oružja iz Kine to potvrđuje.
Izraelske kompanije, poput „Elbit Systems“, postale su privlačan izbor zbog svoje reputacije u proizvodnji naprednog naoružanja koje je dokazano u borbenim uslovima. Ovaj ugovor može imati značajne posljedice na regionalnu dinamiku, jer ojačava odbrambene kapacitete Srbije u odnosu na druge zemlje u okruženju. Naročito kada se ima u vidu prenos tehnologije i znanja sa Izraelskog partnera na srpsku vojsku.
U izjavama nije navedeno, da li će ovaj paket biti dio razmjene, u kojoj bi Srbija dobrim dijelom u zamjenu ponudila artiljerijsku municiju i drugu vojnu opremu i robu koju je ranije izvozila.
U saopštenju za medije, predsjednik i izvršni direktor kompanije „Elbit Systems“,Bezhalel Machlis, naglasio je da ugovor „odslikava snažnu potražnju za našim tehnologijama u Evropi“, te dodao da su „ponosni što podržavaju jednu evropsku naciju u jačanju njene nacionalne bezbjednosti kroz ovo strateško partnerstvo.“
Ako je Srbija zaista ovaj neimenovani kupac, ovaj potez će značajno uticati na geopolitičku poziciju Srbije u okruženju, ali i šire.
Ovu temu obradila je i TV Front u svom prilogu:
Autor: Ilija Smiljanić
