Srpska pravoslavna crkva Svetog Vaznesenja Gospodnjeg nalazi se u centru Subotice, pripada Bačkoj eparhiji i predstavlja nepokretno kulturno dobro i spomenik kulture od najvišeg značaja.
Prema pisanim izvorima, pre izgradnje današnjeg hrama, u blizini ovog mesta je postojala mala kapela, obojena u plava i prekrivena daščanim krovom, te takođe posvećena Vaznesenju Gospodnjem.
Ovo prelepo zdanje u srcu Subotice jedina je pravoslavna svetinja koja pripada užem jezgru grada, sledeća najbliža pravoslavna crkva posvećena je Svetom Dimitriju i nalazi se u Aleksandrovu.
Istorijat izgradnje
Izgradnja ove pravoslavne svetinje trajala je od 1723. godine do 1726. godine, u vreme episkopa bačkog Sofronija Tomaševića, a kao ktitor navodi se Nikola Čelebdžija, bogati trgovac stokom.
Ikonostas i obnove
Godine 1766. oslikan je ikonostas koji je kasnije poklonjen crkvi Svetog Dimitrija u Aleksandrovu. U velikoj obnovi crkve 1910. godine, crkva je proširena, izgrađen je novi zvonik sa dva ugaona prostora, krstionicom i hranilištem.
U tom periodu na prozori crkve oslikani su vitražima sa likovima svetitelja koji su, nažalost, velikim delom uništeni u bombardovanju Subotice tokom Drugog svetskog rata.
Savremeni ikonostas
Sadašnji ikonostas izradio je Johanes Lukaš pod nadzorom našeg velikog slikara Paje Jovanovića. Radove je finansirala bogata Subotičanka Marijeta, udovica Aleksandra Manojlovića, koja je za izradu ikonostasa donirala 10.000 kruna o čemu postoji zapis ispod ikone Isusa Hrista.
Bogorodičin tron i druge ikone
Još jedna ktitorka, Jelisaveta, udovica Georgija Konstantinovića, finansirala je izradu Bogorodičinog trona 1785. godine. Ikonu Svetog Save, u tehnici ulje na platnu, koja se nalazi na Arhijerejskom tronu, izveo je 1910. godine Aleksandar Sekulić, slikar iz Zrenjanina, o čemu postoji zapis u donjem desnom uglu ikone.
Danas hram predstavlja karakterističan primer neobaroknih crkava sa diskretnim dekorativnim elementima secesijskih linija izvedenih na fasadnom platnu, često primenjivanih i na sakralnoj arhitekturi iz tog vremena.
U ovoj crkvi se vrše službe svakodnevno
U ovom hramu, bogosluženja se vrše svakodnevno. Jutarnja molitva počinje u 8 časova, večernja u 18 časova, bdenija uoči nedelje i praznika se služe takođe od 18 časova, a Sveta Liturgija subotom, nedeljom i praznicima od 9 časova.
