Početna » Istorija » Kartagina i Rim: Hanibal pred vratima

Sukob antičkih sila

Kartagina i Rim: Hanibal pred vratima

Kada pomislimo na antičke ratove, verovatno nam prvo padnu na pamet bitke između Grka i Persijanaca, ili između Aleksandra Velikog i raznih orijentalnih carstva. Međutim, postoji još jedan sukob koji je obeležio stari vek i odredio sudbinu zapadnog sveta: ratovi između Kartagine i Rima.

Kartagina je bila grad-država koja je nastala kao kolonija feničanskih trgovaca na severnoj obali Afrike, u današnjem Tunisu. Feničani su bili narod koji je živeo u uskom pojasu zemlje između Sredozemnog mora i planine Livana, u današnjem Libanu. Oni su bili vešti mornari, trgovci i zanatlije, koji su razvili svoj pismeni sistem, alfabet, koji će kasnije poslužiti kao osnova za grčko i latinsko pismo. Feničani su osnivali svoje kolonije po celom Sredozemnom moru, a Kartagina je postala najmoćnija od njih.

Rim je bio grad-država koja je nastala na Apeninskom poluostrvu, u Italiji. Prvobitno je bio pod kontrolom etrurskih kraljeva, ali se kasnije osamostalio i postepeno proširio svoju vlast nad celim poluostrvom. Rim je bio organizovan kao republika, u kojoj su vladali izabrani konzuli i senatori, ali i u kojoj su postojale velike društvene razlike između patricija (plemstva) i plebejaca (naroda). Rim je bio vešt u ratovanju, disciplini i pravu, ali i željan slave i bogatstva.

Ove dve države su došle u direktan sukob u 3. veku pre naše ere, kada su obe želele da kontrolišu zapadno Sredozemno more i njegova obalna područja. Tokom stotinak godina odigralo se tri rata između Kartagine i Rima, koji su dobili naziv Punski ratovi (po latinskoj reči za Feničane, Puni). Ovi ratovi su bili među najžešćim i najznačajnijim u antičkoj istoriji, a njihov ishod je odredio dalju sudbinu zapadne civilizacije.

Prvi Punski rat (264-241. godine pre naše ere) je izbio zbog spora oko kontrole nad Sicilijom, ostrvom koje je bilo bogato poljoprivredom i strateški važno za trgovinu. Rim je uspeo da protera Kartaginjane sa ostrva i da ga priključi svom carstvu, ali je takođe pretrpeo velike gubitke na moru, gde je Kartagina bila dominantna.

Punski ratovi
Punski ratovi

 

Hanibal preko Alpa u istoriju

Hanibal je uspevao da pobedi Rim u nekoliko odlučujućih bitaka, kao što su bitke kod Trebije (218. p. n. e.), Trazimena (217. p. n. e.) i Kana (216. p. n. e.), u kojima je koristio svoju veštinu, hrabrost i iznenađenje da razbije rimsku vojsku. Hanibal je takođe uspevao da privuče na svoju stranu neke od rimskih saveznika, kao što su Makedonci, Iliri, Gali i Numidi. Međutim, Hanibal nije imao dovoljno snage da osvoji Rim ili da ga prinudi na mir. Rim je uspevao da sačuva svoju odanost velikog dela Italijanskog poluostrva, da obnovi svoju vojsku i da promeni svoju strategiju. Rim je izbegavao direktan sukob sa Hanibalom, ali je napadao njegovu liniju

Drugi Punski rat (218-201. godine pre naše ere) je bio najdramatičniji i najpoznatiji od svih. On je započet od strane kartaginskog vođe Hanibala, koji je bio sin Hamilkara Barke, velikog generala iz Prvog Punskog rata. Hanibal je bio veliki strateg i taktičar, koji je imao viziju da uništi Rim kao svog glavnog neprijatelja. On je predvodio veliku vojsku, u kojoj su bili i ratni slonovi, preko Pirineja i Alpa, i upao u Italiju sa severa. Tamo je nanosio poraz za porazom Rimskim legionima, u bitkama kod Trebinja, Trazimena i Kana. Mnogi narodi su se priključili Hanibalu, nadajući se da će se osloboditi Rimske dominacije. Međutim, Hanibal nikada nije uspeo da osvoji sam Rim, niti da dobije dovoljno podrške od svojih saveznika ili iz Kartagine. Rim je uspevao da odoleva Hanibalovim napadima i da započne kontraofanzivu pod vođstvom Scipiona Afrikanca, koji je napao Kartaginu u Africi. Nakon dugih i krvavih borbi, rat je okončan bitkom kod Zame 202. godine.
Hanibal nije ušao u Rim, ali je ušao u istoriju kao i izreka o njemu:

Hannibal ante portas

Pripremila redakcija Kompas info
Povezani članci:

Portal Kompas Info posebnu pažnju posvećuje temama koje se tiču društva, ekonomije, vere, kulture, istorije, tradicije i identiteta naroda koji žive u ovom regionu. Želimo da vam pružimo objektivan, balansiran i progresivan pogled na svet oko nas, kao i da podstaknemo na razmišljanje, diskusiju i delovanje u pravcu boljeg društva za sve nas.