Osmog novembra, pre 32 godine, započeta je Mitrovdanska ofanziva u Nevesinju, u kojoj su združene snage Hrvatskog veća odbrane i tzv. Armije BiH, potpomognute jedinicama Vojske Republike Hrvatske, kao i raznim paravojnim formacijama i mudžahedinskim borcima, napale na srpske položaje u Hercegovini.
Neprijateljsku silu su dočekali pripadnici Nevesinjske i Bilećke brigade.
Ofanzivi je prethodila operacija „Linjanska zora“. Tom prilikom je srpsko stanovništvo proterano iz doline Neretve. Posle toga, 8. novembra 1992. godine, na Mitrovdan, združene hrvatske i muslimanske snage su krenule u dalje napade na Nevesinjsku brigadu. Cilj im je bio da zauzmu celu Hercegovinu.
Ofanziva
Napad je počeo rano ujutro 8. novembra. Prvo je počela snažna artiljerijska paljba koju je pratio juriš pešadije. Glavnina napada je išla preko sela Vranjevići, gde su položaje držali Bilećki dobrovoljci vojvode Rada Radovića.
Na početku, veliki gubici su izostali zbog nešto lošije popunjenosti linija usled praznovanja Mitrovdana. Ubrzo posle toga na prvoj liniji su se počeli pojavljivati borci koji su dolazili neposredno sa proslave krsne slave. Pored njih, tu su bili i starci, žene, deca, „svi koji su mogli da drže pušku” ili pomognu na neki drugi način. Ranjenici su bežali iz bolnice da bi branili svoj grad i narod.
Vojska Republike Srpske je uspela da zadrži položaje i time ostvari značajnu pobedu. Ovo je bila jedna od poslednjih zajedničkih akcija hrvatskih i muslimanskih snaga, koji su početkom 1993. počeli otvoreni međusobni sukob koji je, uz manje prekide, trajao do kraja rata.
Mostarsko-nevesinjsko ratište je ostalo jedno od najžešćih ratišta u ratu u BiH. Zbog velikog prostora i relativno malog broja boraca na obe strane, često je dolazilo do „probijanja“ linije i vraćanja iste.
Stalne tenzije su eskalirale novim žestokim napadom tzv. ABiH, tačno dve godine kasnije, poznatim kao Druga Mitrovdanska ofanziva.
Prema nekim podacima, u Mitrovdanskoj ofanzivi srpske snage su raspolagale sa svega 5.000 vojnika, od čega je 42 poginulo i 750 ranjeno. S druge strane, hrvatsko-muslimanske snage imale su čak 40.000 vojnika, od kojih je 580 poginulo i 1.300 ranjeno.
Čudo u Solunu
Za to vreme u crkvi Svetog Dimitrija u Solunu se dogodilo čudo Božije. Naime u vreme najkrovavijih borbi u crkvi se pojavio izmućeni ratnik obučen u Vizantijske odore. Kada su ga vernici upitali ko je i odakle, odgovorio je: „Ja sam ovdašnji, dolazim iz Hercegovine, tamo se vode borbe za Pravoslavlje.”
U susret prazniku posvećen svetom velikomučeniku Dimitriju
Čudo svetog ratnika u Hercegovini
*Kao što je i Sveti Jovan Rus, ratnik i čudotvorac, branio Kosovo i Metohiju i nakon toga se prikazao vernicima u Grčkoj, tako je i Sveti Dimitrije, na dan kada ga Pravoslavna crkva… pic.twitter.com/YAG4F054df
— Sevastokrator (@Sevastokrator3) November 7, 2024
Prišao je kivotu Svetog Dimitrija i tu nestao. Crkvom se širio miomiris. Kada su vernici ispričali svešteniku šta su videli i kako je ratnik izgledao, on im je rekao da je to bio Sveti Dimitrije koji se poslednji put pojavio 1804. godine uoči podizanja Prvog srpskog ustanka.
